W dniu 5 października mieliśmy spotkanie ze znanym podróżnikiem i znawcą przypraw - Jędrzejem Majką. Z powodu pandemii zostało opóźnione o półtora roku, ale w końcu doszło do skutku. Przedmiotem opowieści było przybliżenie historii odkrycia wielu przypraw i ich roli w poprawie smaku wielu potraw.
"Podróże ze smakiem, czyli jak przyprawy zmieniały świat" - to tytuł książki p. Majki, która zrodziła się z podróży.
Przyprawy są to różne części roślin, które po obróbce, suszeniu, fermentacji, dodawane do potraw zmieniają i poprawiają ich smak. Są znane od najdawniejszych czasów, chociaż wtedy nikt ich tak nie nazywał.
Wraz z odkryciami geograficznymi, statki hiszpańskie i portugalskie zaczęły przywozić rośliny nieznane wcześniej w Europie. Portugalia zbudowała swoją potęgę gospodarczą w oparciu o sprowadzane przyprawy, zakładając równocześnie wielkie posiadłości kolonialne w Afryce i Ameryce Południowej. Również Indie były miejscem pozyskiwania przypraw. Należy tu dodać, że kuchnia roślinna zyskuje wspaniały smak dzięki bogactwu przypraw. Można się o tym przekonać w krajach azjatyckich.
Najstarszą przyprawą jest kmin rzymski, zwany też kuminem, pochodzący z Egiptu, którego ślady znaleziono w piramidach.
Pieprz - najbardziej popularna przyprawa, stanowi 30% wszystkich przypraw. Istnieje ponad 700 gatunków pieprzu. Występuje w postaci czarnych, białych i czerwonych kulek oraz zielonych (forma niedojrzała) w zalewie. Wszystkie te rodzaje pochodzą z jednej rośliny. Pieprz uprawia się na tykach 4 m wysokości. Najlepszy rośnie w Kambodży w rejonie Kampot i w Indiach. Najwięcej produkuje Wietnam, ale jakość jest dużo gorsza. W średniowieczu pieprz był walutą: 1 kg pieprzu kosztował 1 kg złota. W Indonezji na wyspie Jawa rośnie pieprz ogoniasty - ziarenka mają długie ogonki.
Cynamon - jest korą zdejmowaną z drzew cynamonowych co kilka lat. Dużo upraw znajduje się w Chinach, najlepszy i najdroższy rośnie na Sri Lance. Jest mocno zwinięty i ma dużo warstw. Oglądaliśmy różne rodzaje, zaskakujący był kawałek 0,5 metrowej długości o wadze 450 g. Cynamon najlepiej kupować w laskach i mielić w domu. Warto także robić samemu mieszanki przyprawowe z zakupionych całych składników.
Gałka muszkatułowa - jest to pestka z owocu o wielkości moreli. Portugalczycy odkryli drzewa muszkatułowe na wyspach Molukach. Jedno drzewo może dać plon 40 kg pestek. Gałka w większych ilościach ma działanie narkotyczne. Najlepszej jakości rośnie w Grenadzie karaibskiej, gdzie nawet umieszczona jest symbolicznie na fladze na fladze.
Goździki - są to suszone pąki kwiatowe drzewa goździkowego. Uprawiane są m.in. w Indonezji, Brazylii, na Madagaskarze Kiedyś była to przyprawa bardzo droga, bo w XVII w. w Holandii można było za 1 kg goździków zakupić kamienicę.
Szafran - najdroższa przyprawa, pozyskuje się ją z pręcików krokusów. Na 1 kg potrzeba 150 tys. kwiatów. Jest najczęściej fałszowaną przyprawą. Najdroższy szafran pochodzi z Hiszpanii.
Wanilia - głównym producentem jest Madagaskar, ale roślina pochodzi z Meksyku. Z wyglądu przypomina orchideę. W Meksyku jest zapylana przez kolibry, w innych krajach musi to być robione ręcznie, jeśli nie ma tam kolibrów. Wanilia jest drogą przyprawą, ale ma silny aromat i przez włożenie do słoika z cukrem wydrążonej laski uzyskuje się dobry aromat. Wanilię upowszechnili w Europie Hiszpanie.
W średniowieczu istniały 4 duże hurtownie przypraw: w Wenecji, Genui, Konstantynopolu i Aleksandrii. Tam zaopatrywały się dwory królewskie i książęce, gdyż ludzi biednych nie było stać na przyprawy egzotyczne. Obecnie zajmują się tym korporacje handlowe.
W czasie wykładu mogliśmy obejrzeć i powąchać niektóre przyprawy. Było to ciekawe spotkanie z podróżnikiem i znawcą przypraw, ale nie wyczerpało całego tematu. Kto miał niedosyt, mógł sobie zakupić książkę naszego gościa.
Anna Płachta