Dzikowy skarb

Dnia 11 października wyruszyliśmy na wycieczkę „Szlakiem legendarnego Dzika”,  sponsorowaną przez Gminę i Miasto Dobczyce.

Wyruszyliśmy z dawnego królewskiego grodu przez wieś Stadniki, której historię przybliżyła nam przewodniczka. W centrum wsi górują zabudowania Wyższego Seminarium Misyjnego Księży Sercanów wybudowane w 1948 roku, a po drugiej stronie drogi stoi Szkoła Podstawowa im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego.

Szukając śladów dawnego osadnictwa, o których pisze w swojej książce „Dzikowy skarb” Karol Bunsch, opisując grodzisko a raczej zamek rycerski, zajechaliśmy na platformę widokową w Gruszowie, aby poszukać wzrokiem, gdzie mógł znajdować się ten obiekt.

Widok  jest bardzo rozległy. Obejmuje szczyty Beskidu Wyspowego (Śnieżnicę, Mogielicę, Łopień, Kostrzę), Beskidu Makowskiego (Kamiennik, Łysinę, Lubomir) a nawet Tatry. Panorama zdominowana jest przez Pasmo Cietnia z charakterystycznym Grodziskiem (618 m n.p.m.). Pasmo otoczone jest prawymi dopływami rzeki Raby, Krzyworzeką i Stradomką.

Na szczycie góry znajdował się wczesnośredniowieczny gród – zamczysko. Może tam tytułowy Dzik, z wyjętego spod prawa łotrzyka, stał się poważnym władyką  i założył swoją siedzibę?

Przejechaliśmy przez Mierzeń, oglądając zabytkowy dwór Jana Banacha, prekursora sadownictwa w tych okolicach.

Następnym przystankiem był skalny grzyb w przysiółku nazywanym Bigorzówka. Powstał w jednolitej ławicy piaskowca ciężkowickiego wskutek wietrzenia intensywniejszego w dolnej części. W Zegartowicach grzyb nazywany jest „wylizanym kamieniem”. Legenda mówi, że został wylizany przez panny, chcące wydać się za mąż. Możliwe, że tutejsze kobiety wykorzystywały go do szorowania garnków z sadzy. Zeskrobywały kamień, a że nie mogły dosięgnąć wyżej – skrobały u dołu, formując kształt grzyba. Inne podania mówią o ostrzeniu kos i noży o dolną część kamienia.

Jechaliśmy też piękną doliną rzeki Stradomki do Krzesławic, gdzie znajduje się „Diabelski kamień” i pustelnia św. Benedykta. Całość tego obszaru obejmuje Park Kulturowy „Dzikowy Skarb” –  projekt Gminy Raciechowice.

Diabelski kamień to ogromny głaz znajdujący się u wschodnich podnóży Grodziska. Skała ma imponujące rozmiary – ok. 65 m długości, do 12 m szerokości i 17 – 25 m wysokości     i naprawdę robi wrażenie. Jej powierzchnia ma niejednolitą formę – występują tu liczne wnęki i pęknięcia, widocznych jest też 5 ciemniejszych zagłębień. Według lokalnych podań są to ślady czarcich pazurów. „Diabelski kamień” sąsiaduje z „Pustelnią Szczyrzycką”, którą do niedawna zamieszkiwali pustelnicy z klasztoru w Szczyrzycu.

Obok diablego kamienia stoi także neogotycka, drewniana kaplica św. Benedykta, wzniesiona w 1886 r.

Deszczyk uniemożliwił nam spacer na Grodzisko. Pojechaliśmy do karczmy „Maria” w Szczyrzycu na piwa warzone według tradycyjnych receptur cystersów. Jeżeli ma się do wyboru 19 rodzajów piw to decyzja jest trudna! Prostszym wyborem jest kawa.

Tę ciekawą i pełną interesujących informacji o naszej okolicy wyprawę przygotowała i prowadziła nasza koleżanka, przewodnik terenowy Teresa Pytlak, która jest również autorką powyższej relacji z wycieczki.