Naszą wycieczkę w ten piękny jesienny dzień rozpoczęliśmy od urokliwego dworku Ignacego Jana Paderewskiego. Dworek znajduje się w miejscowości Kąśna Dolna w powiecie tarnowskim. Już Paderewski zauważył,  że położenie dworu nie ma sobie równych. Front budynku zwrócony na wschód, pozwala w pogodne dni obserwować budzący się dzień. Sam dwór dzięki prostocie swojej formy, jasnym ścianom i proporcjonalnej bryle, sprawia miłe dla oka wrażenie.

       Aranżacja wnętrz przywołuje czasy, kiedy mieszkał tu Paderewski. Stałe ekspozycje stanowią meble oraz przedmioty użytkowe przekazane przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Całość dopełniają pamiątki związane z Patronem miejsca, które przybliżają jego prywatne i publiczne życie. Spośród najcenniejszych pamiątek jakie można obejrzeć,  wymienić należy oryginalny fortepian czeskiej marki  Petrof, na którym tworzył i grał mistrz. Znajduje się on w neorokokowym  salonie. Cenne są także kufry podróżne oraz księgozbiór kompozytora.

     Budynek pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku, został zakupiony przez pełnomocnika I.J. Paderewskiego od rodziny Gostkowskich. Usytuowany  jest na wzgórzu w 16 hektarowym parku, którego alejki obsadzone są lipami dębami oraz wiązami, a w niżej  położonej części znajduje się staw. Paderewski przebywał w Kąśnej okresowo od 1897 do 1907 roku. Od 1979 r. gospodarzem dworku zostało Tarnowskie Towarzystwo Muzyczne od 1983 r. zaczęto organizować koncerty muzyki poważnej. W 1990 r. powstało Centrum Paderewskiego Tarnów ?Kąśna Dolna, która zarządza dworem i parkiem.

     Po krótkim spacerze po parku, w którym znajdują się dwa popiersia kompozytora udaliśmy się do niedaleko położonych Ciężkowic. Miasto położone jest na Pogórzu Ciężkowickim nad rzeką Białą. W pobliżu znajduje się rezerwat przyrody ?Skamieniałe Miasto? z licznymi ostańcami skalnymi. Sam Rynek z wybudowanym w 1836 roku ratuszem, nad którym góruje wieżyczka zegarowa jest bardzo urokliwym miejscem, sprawia wrażenie że czas się tam zatrzymał. Pijąc kawę w ratuszowej kawiarni mogliśmy zakosztować tego spokoju podziwiając kamieniczki  wokół Rynku. W górnej części Rynku znajduje się  ? Ławeczka Paderewskiego?. Pomnik ten odzwierciedla naturalnej wielkości  siedzącą postać I Paderewskiego oraz fortepian. Na bocznej ścianie instrumentu widnieje inskrypcja ?Wygrał Polskę na fortepianie?. Nasza grupa chętnie pozowała do wspólnego zdjęcia przy tym oryginalnym pomniku.

     Nieopodal Rynku znajduje się neogotycki kościół pod wezwaniem Św. Andrzeja Apostoła. Jest to świątynia zaprojektowana przez Jana Sas-Zubrzyckiego. Została wzniesiona w latach 1901-1902 z cegły oraz kamienia. Wnętrze składa się z trzynawowego transeptu oraz krótkiego prezbiterium. Kościół od 2003 roku pełni rolę Sanktuarium Pana Jezusa Miłosiernego. Znajduje się w nim cudowny obraz Jezusa Miłosiernego podarowany miastu przez papieża Innocentego XI. Odwiedziliśmy także znajdujący się w pobliżu świątyni jeden z licznych w tej okolicy cmentarzy, cmentarz  z okresu pierwszej wojny światowej. Leżą na nim wszyscy walczący żołnierze niezależnie po której stronie walczyli.

                                 Dwór I.J. Paderewskiego w Kąśnej Dolnej.                  Sam Mistrz na ławeczce w centrum pobliskich Ciężkowic.                                       

    Do zwiedzenia pozostał nam już tylko główny cel wycieczki Tarnów. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od Muzeum Diecezjalnego. Jest to najstarsze muzeum diecezjalne w Polsce. Mieści się w zabytkowych kamienicach z XVI wieku, w sąsiedztwie katedry. Najważniejszy dział zbiorów stanowią zabytki sztuki cechowo-gotyckiej , rzeźby i malarstwa z terenu Małopolski, reprezentujące tzw. szkołę krakowsko-sądecką. Są to zabytki bardzo ważne dla poznania poziomu i dziejów polskiej kultury średniowiecznej. Dla nas dodatkową atrakcją była możliwość zobaczenia oryginalnego obrazu skradzionego z kościoła Św. Leonarda w Lipnicy Murowanej. Będąc na wiosnę w Lipnicy  dowiedzieliśmy się, że w miejscu w którym obecnie znajdują się jaskrawe, nie pasujące do wnętrza freski, znajdował się zabytkowy obraz, który został skradziony. Po odnalezieniu nie wrócił na dawne miejsce tylko przebywa w Muzeum Katedralnym w Tarnowie, gdzie  mieliśmy  okazję go podziwiać.

    Następnym punktem zwiedzania była Katedra pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny, najbardziej reprezentatywnego zabytku Tarnowa. W swym pierwotnym, gotyckim kształcie, była to budowla bezwieżowa , jednonawowa z prostokątnym prezbiterium, wzniesiona z cegły z dodatkiem kamienia. Stopniowo pierwotna bryła kościoła była obudowywana kaplicami. Potężna wieża od zachodu została dobudowana do nawy głównej w końcu XV wieku. Jej dzisiejsza wysokość wynosi 72 metry. Dzisiejszy neogotycki wygląd katedra otrzymała po gruntownej renowacji i częściowej przebudowie w latach 1889-1900. Katedra słynie z renesansowych nagrobków przedstawicieli  rodu Tarnowskich,  oraz manierystycznego  Ostrogskich, które uchodzą za jedne z najwybitniejszych dzieł sztuki w Polsce takich mistrzów jak: Berecci  czy Padowano. Pomnik nagrobny Barbary Tarnowskiej jest uważany za najpiękniejszą rzeźbę przedstawiającą kobietę doby renesansu w całej Europie. Zaś piętrowy pomnik hetmana Jana Tarnowskiego i jego syna Krzysztofa za najbardziej monumentalny w Europie.

     Po wyjściu z katedry udaliśmy się na starówkę, która nas urzekła swoim wyglądem. Rynek w Tarnowie znajduje się w centrum starego miasta. Wytyczony został w czasie lokalizacji miasta w 1330 roku zgodnie z zasadami średniowiecznej urbanistyki. Obecną zabudowę Rynku stanowią kamienice mieszczańskie powstałe w okresie od XVI do XIX wieku. Centralną część placu zajmuje renesansowy ratusz. Obecnie  Rynek to miejsce tętniące życiem za sprawą licznych kafejek i odbywających się kiermaszy  i imprez kulturalnych. Zwiedzając Tarnów nie można nie wspomnieć o prawie 50% populacji żydowskiej, która przed wojną zamieszkiwała w mieście. Społeczności żydowskiej dzięki licznym przywilejom żyło się w Tarnowie dobrze aż do drugiej wojny światowej. 9 listopada 1939 roku Niemcy zdewastowali i spalili wszystkie domy modlitw, w tym dwa największe synagogi w mieście. W 1941 roku rozpoczęli przymusowe koncentrowanie ludności żydowskiej z okolicznych wsi i miasteczek. W 1942 roku utworzono getto, z którego w latach 1942-1943 zostało wywiezionych i zamordowanych 30500 Żydów. O dawnej obecności Żydów w Tarnowie świadczy wiele miejsc, z których najsłynniejsze to Tarnowska Bima i ulica Żydowska.  Na koniec został nam do obejrzenia pomnik bohatera Polski i Węgier generała Józefa Bema, który urodził się w Tarnowie.

    Wycieczka za sprawą mnogości ciekawych zabytków, pięknej pogody  wspaniałego przewodnika, który olbrzymią wiedzą i poczuciem humoru przenosił nas w czasy historii i oglądanych miejsc - była bardzo ciekawa. Oby więcej takich.

                    Jeszcze spojrzenie na katedrę......                         ratusz...                                                  jedną z uliczek.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Stanisława Błaszak                                                                                                                                                                                                                                        /Więcej zdjęć w zakładce Galeria/