W dniu 15 marca 2022 przyjechał od Dobczyc na wykład dla uczestników UTW pan dr Jacek Lembas, który w sposób usystematyzowany i bardzo przystępny przekazał garść faktów z życia i twórczości matematyków. Poniżej krótkie życiorysy zaprezentowanych przez Wykładowcę matematyków oraz postać Marii Skłodowskiej-Curie, która była związana epizodem życiowym z matematykiem Kazimierzem Żorawskim.
• MIKOŁAJ KOPERNIK (1473 – 1543)
Wszechstronnie wykształcony astronom, matematyk, prawnik, duchowny katolicki, lekarz i ekonomista.
Studiował i pracował w Uniwersytecie Jagiellońskim, Bolońskim, Padewskim
Pomniki Mikołaja Kopernika w Krakowie:
- Przed Collegium Novum
- w Parku Jordana
- PAU, ul. Sławkowska 17
- Kolegiata świętej Anny - w lewym ramieniu transeptu znajduje się pomnik Mikołaja Kopernika - studenta Akademii Krakowskiej.
Wykonany według projektu Sebastiana Sierakowskiego w 1822 roku. Pomnik ozdabia tzw. tarcza Sobieskiego oraz Urania symbolizująca astronomię.
• JAN BROŻEK (1585-1652)
Matematyk, historyk nauki, profesor i dobrodziej Uniwersytetu.
• JAN ŚNIADECKI (1756-1830
Studia na UJ, doktorat z matematyki i fizyki, wykładowca uniwersytecki nauczyciel w gimnazjum Nowodworskiego. Profesor matematyki i astronomii.
• FELIKS RADWAŃSKI (1756-1826)
Stworzył Planty i uratował Bramę Floriańską, zainicjował sypanie Kopca Kościuszki, zaprojektował dom zdrojowy i ogród w Swoszowicach.
FRANCISZEK MERTENS (1840-1927)
Matematyk, profesor UJ 1865 – 1884, profesor w Grazu i Wiedniu. Zajmował się teorią liczb i analizą matematyczną.
• STANISŁAW ZAREMBA (1863–1942)
Matematyk, od 1890 kierował Katedrą Matematyki UJ, jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego (1919).
• MARIA SKŁODOWSKA-CURIE (1867 – 1934)
1903 – Nagroda Nobla z fizyki wraz z Pierre’em Curie i z Henrim Becquerelem za badania nad promieniotwórczością,
1911 – Nagroda Nobla za odkrycie polonu i radu.
• KAZIMIERZ ŻORAWSKI (1866 – 1953)
Specjalność matematyka i fizyka matematyczna, Dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UJ (1905 – 1906), Rektor UJ (1917 – 1918),
Kierował Katedrą Matematyki Wydziału Inżynierii Budowlanej Politechniki Warszawskiej (1919 – 1927), a od 1920 r. Wydziału Inżynierii Lądowej,
Autor ok. 50 prac z zakresu grup topologicznych, form różniczkowych i fizyki matematycznej.
• STEFAN BANACH (1892 – 1945), matematyk,
Studia na UJ i Politechnice Lwowskiej. Profesor na Uniwersytecie we Lwowie.
Pomniki Stefana Banacha w Krakowie:
- Stefan Banach i Otton Nikodym na plantach krakowskich,
- Pomnik Stefana Banacha przed byłą siedzibą Instytutu Matematyki UJ.
• HUGO STEINHAUS (1887 – 1972)
Studiował na Uniwersytecie Lwowskim i w Getyndze, od 1916 – 1941 związany ze Lwowem. Od 1945 mieszkał we Wrocławiu gdzie tworzył ośrodek naukowy.
Pierwszy dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii (wspólnego dla Uniwersytetu i Politechniki).
Twórca ponad 250 prac opublikowanych, a jego „Kalejdoskop matematyczny” został przetłumaczony na kilkanaście języków
STANISŁAW ULAM (1909 - 1984)
Studiował inżynierię na Politechnice Lwowskiej. Doktorat z matematyki w 1934.
Współtworzył Lwowską Szkołę Matematyczną ze Stefanem Banachem, Hugo Steinhausem i Stanisławem Mazurem.
Zaproszony do USA przez Johna von Neumanna pracował na Uniwersytecie Princeton, Harvarda i Wisconsin.
Należał do zespołu pracującego nad projektem Manhattan zmierzającym do wyprodukowania bomby atomowej.
• Prof. nadzw. dr TADEUSZ BANACHIEWICZ (1882 - 1954),
astronom, matematyk, geodeta, dyrektor Obserwatorium Astronomicznego UJ (1919 – 1954).
• FRANCISZEK LEJA (1885 – 1979)
Polski matematyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1904-1909 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego.
Był żołnierzem Legionów Polskich 1914/1915.
• TADEUSZ WAŻEWSKI (1896 – 1972)
Matematyk, twórca krakowskiej szkoły równań różniczkowych. Aresztowany w „Sonderaktion Krakau”.
Miał największy udział w reaktywowaniu Matematyki na UJ po wojnie. Członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk.
Prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
• Prof. nadzw. dr hab. ANDRZEJ TUROWICZ (1904–1989)
Dyscyplina/specjalności: matematyka, równania różniczkowe, analiza funkcjonalna, rachunek prawdopodobieństwa, teoria gier i analizy numerycznej.
W latach 1922-1928 studiował matematykę na Wydziale Filozoficznym UJ. W latach 1946-1950 odbył studia teologiczne.
Stopień doktora otrzymał w 1946 roku na UJ. Habilitował się w 1963 roku (Instytut Matematyczny PAN). W 1969 roku został profesorem nadzwyczajnym.
29 stycznia 1945 roku wstąpił do zakonu Benedyktynów w Tyńcu, przyjmując imię zakonne Bernard.
31 lipca 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie.
• Prof. zw. dr STANISŁAW GOŁĄB (1902–1980)
Dyscyplina/specjalności: matematyka, geometria różniczkowa.
Po wybuchu II wojny światowej, 6 listopada 1939 został aresztowany podczas Sonderaktion Krakau i wraz z innymi profesorami krakowskimi przewieziony do więzienia na Montelupich, następnie do Wrocławia, a 28 listopada 1939 do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.
4 marca 1940 został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau.
Uzyskał doktoraty filozofii i nauk matematycznych oraz habilitację w zakresie matematyki. Był profesorem AGH i UJ w Krakowie.
Dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UJ. Kierownik Katedry Matematyki (1957-1962) i dziekan Wydziału Górniczego AGH.
W latach 1950-1955 był także zatrudniony w WSP w Krakowie jako profesor kontraktowy.
• Prof. ZDZISŁAW OPIAL (1930-1974)
Matematyk, autor wybitnych rezultatów w teorii równań różniczkowych. Prorektor UJ, Studia na Wydziale Matematyki UJ,
1957 doktorat,
1959 rok pobytu w Paryżu,
1960 habilitacja,
1962 kierownictwo Katedry Metod Numerycznych UJ,
1967 otrzymał tytuł (belwederski) prof. nadzwyczajnego.
• Prof. ANDRZEJ LASOTA (1932 - 2006)
1972 - profesor nadzwyczajny nauk matematycznych,
1979 – profesor zwyczajny;
1983 - członek korespondent PAN,
1994 - członek rzeczywisty PAN;
1997 - członek korespondent PAU,
2001 - członek czynny tej Akademii.
• STANISŁAW ŁOJASIEWICZ (1926 – 2002)
Matematyk, profesor UJ, członek rzeczywisty PAN. Studia i doktorat na Wydziale Matematyki UJ.
Od 1958 prowadził badania na uczelniach w Chicago, Berkeley i Princeton.
Wykładał we Włoszech, Hiszpanii, Argentynie i Polsce.
• ANDRZEJ PELCZAR (1937 – 2010)
Matematyk, studia, doktorat i habilitacja na Wydziale Matematyki UJ.
1990-1993 rektor UJ 2010 – profesor honorowy UJ
Źródła wiedzy Wykładowcy:
** Złota Księga Wydziału Matematyki i Fizyki - Andrzej Pelczar, Bolesław Szafirski
** Genialni. Lwowska szkoła matematyczna - Mariusz Urbanek
** Królowa bez Nobla - Krzysztof Ciesielski, Zdzisław Pogoda
Wykładowca zaczął od Kopernika .....wspomniał o F. Radwańskim m.in. twórcy plant...oraz przypomniał znaną nam "ławeczkę matematyków"
Wanda Balcerzak-Żółtowska