Grzyby lecznicze - właściwości, gatunki i stosowanie
W dniu 26.03. wysłuchaliśmy wykładu dr inż. Piotra Zięby nt. grzybów. Wykładowcę spotkaliśmy wcześniej, gdy był pracownikiem UR w Krakowie, gdzie zajmował się tematyką grzybów. Obecnie zajmuje się prowadzeniem farmy grzybowej w gospodarstwie rolnym, która wytwarza grzybnie do uprawy domowej. Mieliśmy okazję zobaczyć taką grzybnię.
Dr Zięba przedstawił nowy trend wykorzystywania grzybów w leczeniu i profilaktyce wielu chorób zwłaszcza cywilizacyjnych, zwany mykofarmacją.
Kolejno opisał była historię wykorzystywania grzybów przez człowieka, w szczególności tych o działaniu psychoaktywnym. Okazuje się, że dziś nawet te grzyby znajdują zastosowanie lecznicze, np. grzyby halucynogenne w leczeniu depresji lekoopornych.
Historia wykorzystania grzybów w leczeniu stosowana była w Chinach, gdzie tradycja leczenia grzybami sięga kilku tysięcy lat a jeden z gatunków – Reishi – lakownica żółtawa – jest uważany za ważny produkt leczniczy, gdyż jego działanie potwierdza dzisiejsza zachodnia nauka. Czasy najnowsze w leczeniu grzybami to ponad 700 gatunków o potwierdzonych badaniami właściwościach prozdrowotnych, coraz liczniejsze badania kliniczne oraz pierwsze leki, które wykorzystuje się jako adiuwanty (zwiększają skuteczność działania) w terapiach nowotworowych. Przed lekami bazującymi na grzybach jest jeszcze długa droga, gdyż są problemy z różnymi rodzajami surowców i metod ich ekstrakcji czy też nieznane interakcje z lekami.
W kolejnych slajdach wykładowca opisał działanie prozdrowotne β glukanów, które są uważane za jedną z najważniejszych substancji aktywnych w grzybach. Działają immunostymulująco na człowieka, wprowadzając równowagę w organizmie człowieka.
Grzyby zawierają wiele znanych tylko naukowcom związków: glukanów, terpenoidów, serotoniny i tryptofanu, które to terminy niewiele mówią laikom, jakimi zapewne jesteśmy. Najważniejsze, że badania trwają i możemy się spodziewać nowych preparatów na bazie grzybów. Ważną substancją zawartą w grzybach, w tym popularnym boczniaku, jest lowastatyna – potwierdzono, że osoby regularnie spożywające ten gatunek grzyba mają niższą zawartość cholesterolu a ich gospodarka lipidowa stabilizuje się.
Można mówić także o przeciwdepresyjnym efekcie spożywania grzybów. Prezentowane badania naukowe pokazują, że grzyby są bardzo dobrym źródłem witamin z grup B a także wielu związków mineralnych a nawet złota koloidalnego.
Wykładowca opisał i pokazał slajdy niektórych gatunków grzybów leczniczych m.in. soplówkę jeżowatą, maczużnika bojowego i chińskiego, pniarka brzozowego, lakownicę żółtawą, wrośniaka różnobarwnego.
Zbierane przez nas grzyby leśne warto spożywać świeże a także przetworzone i suszone. Przed suszeniem zasadniczym należy zostawić na kilka godzin kapelusze grzybów na słońcu, aby zgromadziły witaminę D3. Dobrym sposobem konserwacji jest mrożenie grzybów.
Grzyby są produktem zdrowym, wartościowym i wbrew obiegowym opiniom lekkostrawnym. Można je podawać dzieciom. Dzisiejsze zalecenia dietetyczne to regularne spożywanie grzybów – nawet 100-200 gramów dziennie. Termiczne przetwarzanie nie ma na ogół negatywnego wpływu a nawet może mieć pozytywny – grzybowe zupy, nawet z popularnych pieczarek są jednym z lepszych sposobów korzystania z leczniczych właściwości grzybów. Dla osób nie lubiących smaku grzybów, na rynku dostępne są suplementy diety z ekstraktami z owocników – w formie proszków, tabletek czy ekstraktów alkoholowo-wodnych.
Pan dr Piotr Zięba z dużym entuzjazmem zachęcał nas do jedzenia potraw z grzybami dla zdrowia i pozytywnych doznań smakowych.
Dziękujemy za ciekawy i edukacyjny wykład.
Anna Płachta