Szanując i podziwiając działalność Stowarzyszenia „Wiosna”, postanowiłam zachęcić członków naszego UTW do wzięcia udziału w tej godnej inicjatywie (sama od wielu lat uczestniczę), gdyż radości z obdarowywania innych nie da się z niczym porównać.
Cieszę się, że propozycja spotkała się z zainteresowaniem i aprobatą. Wspólnie z p. M. Płachtą i p. S. Błaszak wybrałyśmy rodzinę, a właściwie samotnego starszego pana z niepełnosprawnością. Nie znamy jego tożsamości ani miejsca zamieszkania, wiemy tylko, że jest z okolic Dobczyc. Zebrałyśmy do puszki dobrowolne datki i były one bogate, bo wyniosły równe 3.000 zł. To pozwoliło na spełnienie nie tylko podstawowych potrzeb: pralki, zlewozmywaka z szafką i produktów żywnościowych, ale i dodatkowej szafki wiszącej do kuchni, chemii gospodarczej, kosmetyków i odzieży. Część odzieży była podarowana przez naszą koleżankę. Dzięki pośrednictwu p. J. Ż. otrzymaliśmy spory upust przy zakupie sprzętów. Po spakowaniu okazało się, że jest 7 paczek, w tym 3 prosto ze sklepu ze sprzętami i 4 duże paczki z żywnością, chemią i odzieżą. Wszystkie rachunki za zakupy są dostępne do wglądu dla zainteresowanych
10 grudnia paczki zostały dostarczone do magazynu w RCOS, skąd wolontariusze Szlachetnej Paczki rozwożą do miejsca przeznaczenia.
Dziękuję wszystkim darczyńcom i osobom uczestniczącym w przygotowaniu paczek. Na koniec dodam, że akcja ta jest działaniem pozastatutowym UTW i była podjęta w celu pomocy członkom społeczności lokalnej całkowicie dobrowolnie i wolontaryjnie.
Anna Płachta
W magiczny świat kolorów wprowadził nas na niezwykle interesującym wykładzie dr hab. Dariusz Latowski. Należy zaznaczyć, że wykład obfitował w naukową wiedzę dotyczącą nazw barwników w naturze, ich łączenia się, przenikania i nie sposób wszystkiego dokładnie odtworzyć.
Postaram się przedstawić podstawowe zagadnienia i prawdy.
Dlaczego świat jest kolorowy i czy to ma znaczenie? W czym tkwi sens, idea koloru? Istotą koloru jest światło. W XVII w. Newton jako pierwszy rozwiązał istotę koloru. Rozszczepił światło i przedstawił je jako drgającą falę kolorów. Wykazał, że białe światło dzieli się na siedem barw podstawowych: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo i fioletowy. Utworzone z nich koło wprawił w szybki ruch i barwy zlały się w biel. Koło barw jest podstawowym systemem kolorów oznaczonym skrótem RYB od angielskich nazw red – czerwonego, yellow – żółtego i blue – niebieskiego. Barwy substancji wynikają z budowy atomów. My widzimy kolory pochodzące od światła odbitego.
Kolory mają różne pochodzenie w naturze. Barwami mienią się kruszce i minerały. Można też je mieszać. Na przykład złoto z miedzią daje czerwone złoto, z żelazem - niebieskie, z glinem - fioletowe, a siarka i rtęć dają cynober.
Jeśli srebro zetknie się z tlenkiem siarki - zaśniedzieje, a miedziane elementy pomnika w zetknięciu z wodą i powietrzem zzielenieją, pokryją się grynszpanem. Ze złóż ochry i barwnych kruszców korzystano od starożytności w malarstwie, budownictwie, a w jaskiniach odkryto malowidła sprzed tysięcy lat wykonane ochrą żółtą i czerwoną.
Barwniki produkowane są oczywiście przez rośliny. Wystarczy przyjrzeć się przyprawom w kuchni i ich wielobarwności. Owoce, kwiaty, cały świat flory produkuje barwy.
Naukowcy zajmujący się światem kolorów wyróżniają również system syntezy barw światła emitowanego RGB - red, green(zielony), blue oraz system CMYK, który jest próbą opisu kolorów przerzucanych na druk.
Dzięki czemu widzimy barwy? Istnieje 80 wariantów koloru oczu. O barwie tęczówki decyduje warstwa komórek produkujących melaninę.
Oko ludzkie posiada trzy rodzaje fotoreceptorów:
- czopki (ok. 6 mln) zapewniają obraz kolorowy i ostry,
- pręciki (ok. 125 mln) zapewniają widzenie czarno - białe,
- inne typy receptorów tzw. okołodobowe - podświadome światło niebieskie.
Czy musi być barwnik, żeby była barwa? Odpowiedzią jest zjawisko zwane irydacją - coś bezbarwnego, w zależności od kąta załamania światła, daje barwne refleksy. Przykładami są bańki mydlane, kropla benzyny na wodzie, masa perłowa na muszli, skrzydła niektórych owadów.
Kończąc wykład Pan dr hab. Latowski podkreślił, że kolor w świecie, który nas otacza, ma ogromne znaczenie. Na pewno poprawia nastrój. Zielony uspokaja, koi oczy, żółty pobudza. Zwierzęta wykorzystują barwy dla zwiększenia atrakcyjności w czasie godów, kameleon sam wytwarza barwę ciała, zgodną z otoczeniem, żółty i czarny to częste kolory jadowitych stworzeń, a czerwony - trujących. Wybierając owoce czy warzywa, kierujemy się kolorem. Przykładów znaczenia barw można by mnożyć w nieskończoność.
Miejmy świadomość, że mózg kreuje kolor. Kolory to wrażenie.
Ewa Kozłowska
W dniu 6 grudnia 2022r. Słuchacze UTW zwiedzili Centrum Edukacji Przeciwpożarowej w Dobczycach (CEP), mieszczące się w strażnicy OSP Dobczyce. Mieliśmy ten zaszczyt, że prezentującym CEP był Burmistrz Miasta i Gminy Dobczyce Pan Tomasz SUŚ.
Dnia 30.11.2022r 28 osobowa grupa Słuchaczy UTW w Dobczycach odbyła wycieczkę do term Chochołowskich.
Każdy niezależnie o wieku znalazł tam dopasowaną do swoich potrzeb atrakcję: jacuzzi, sztuczna fala, stanowiska do hydromasażu, zjeżdżalnie, spa, sauny, baseny lecznicze z surową wodą siarkową i solankową jodowaną. Woda w basenie była w temperaturze 32-36°C. W czasie kąpieli na świeżym powietrzu podziwialiśmy piękne Tatry.
Po wyczerpujących kąpielach można było skorzystać z usług restauracji, która znajdowała się na terenie basenu.
Po 3 godzinnym pobycie wszyscy zadowoleni i zrelaksowani wróciliśmy do Dobczyc.
Wykład prof. dr hab. Andrzeja Zolla pt. „O Konstytucji”
W dn. 22.11.22. mieliśmy zaszczyt gościć na naszym UTW wybitnego prawnika - b. Prezesa Trybunału Konstytucyjnego i b. Rzecznika Praw Obywatelskich – Andrzeja Zolla.
I Konstytucję uchwalił polski Sejm 3 maja 1791 roku i chociaż nie miała okazji naprawdę wejść w życie z powodu trudnej sytuacji politycznej (konfederacja Targowicka, kolejne rozbiory), to do czasów dzisiejszych jest ważnym punktem odniesienia do prawodawstwa, parlamentaryzmu i walki o niepodległość.
Kolejną Konstytucję uchwalono po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 21.03.1921r. Została ona napisana w kilkanaście miesięcy, ale też była pechowa, bo w 1926r. nastąpił przewrót majowy i dokonano zmian, które osłabiały demokratyczne zapisy. W kwietniu 1935r. Wprowadzono ustrój autorytarny.
Po wojnie, w postaci Małej Konstytucji funkcjonowały niektóre zapisy z Konstytucji 1921r. 22.07.1952r. Uchwalono Konstytucję PRL, która powstała w Moskwie i była polityczną deklaracją nowego ustroju. Zawierała mało zapisów o prawach człowieka, nie było niezawisłości sądów i TK.
Zmiany demokratyczne nastąpiły w wyniku posiedzeń „Okrągłego Stołu” i podjętych tam ustaleń. Odbyły się pierwsze wybory, chociaż nie w pełni demokratyczne, ale rozpoczynające decydujące zmiany w konstytucjonaliźmie i prawodawstwie. Wprowadzono zmiany w obowiązującej Konstytucji: 2-izbowy parlament, urząd Prezydenta i niezależność sądownictwa. Została zmieniona nazwa PRL na Rzeczpospolitą Polską i orzeł na godle otrzymał koronę. Wykreślono sojusz z ZSRR i kierowniczą rolę PZPR. Wprowadzono zapis: RP jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym prawa obywateli. 01.01.1990r. utworzono Trybunał Konstytucyjny, którego Prezesem został prof. Andrzej Zoll. W 1993r. Zatwierdzono tzw. Małą Konstytucję i rozpoczęły się prace nad obecnie obowiązującą Konstytucją, którą uchwalił Parlament 02.04.1997 i zatwierdzili obywatele w referendum.
Od kilku lat Konstytucja jest łamana przez Sejm i Prezydenta. Wg art. 7. organy władzy działają na podstawie prawa i w jego granicach. Obywatel może robić to, co nie jest zakazane prawem.
Kontrola władzy jest prowadzona przez niezależne instytucje: sądy, NIK, NBP i RPO.
Obowiązuje trójpodział władzy:
1. władza ustawodawcza: Sejm i Senat
2. władza wykonawcza: rząd i prezydent
3. władza sądownicza
Prezydent ma uprawnienia podpisywania uchwalonych ustaw, wetowania lub skierowania do TK.
Sądy i trybunały mają władzę odrębną i niezależną. W 2017r. Została złamana zasada z art. 187 o powołaniu członków KRS. Obecnie kształt KRS jest sprzeczny z Konstytucją. Skutkiem złamania tej zasady jest powstanie neoKRS i wybranie neosędziów, co stwarza problem z przestrzeganiem praworządności i respektowaniem norm Unii Europejskiej, do której dobrowolnie wstąpiliśmy.
Podstawowe wartości Konstytucji:
- odniesienie indywidualnej osoby do wolności i praw obywatela oraz niezbywalnej godności każdego człowieka. Godność jest przyrodzona, natomiast wolność może być ograniczona, gdy jest to konieczne.
- Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Naród jest zwierzchnikiem Konstytucji a członkiem narodu jest ten, co ma obywatelstwo polskie.
Art. 2 mówi, że obowiązkiem obywateli jest troska o dobro wspólne. Patriotyzm to miłość do ojczyzny, która wyraża się uczciwą pracą, dbałością, przestrzeganiem prawa, ale nie zwalnia też od krytycyzmu wobec nagannych zachowań i działania władz. Patriotyzm nie ma nic wspólnego z nacjonalizmem.
Nie najlepiej jest obecnie ze wspólnotą w naszym kraju. Świadczy o tym niska frekwencja w wyborach, na progu demokracji w 1989r. wyniosła 62% a kolejne wybory nie przyniosły znaczącej poprawy. Słabo rozwija się społeczeństwo obywatelskie, które bardzo sprzyja tworzeniu wspólnoty.
O. Maciej Zięba wyodrębnił 3 filary wspólnoty:
1. AK i jej tradycja
2. Jan Paweł II i jego nauka
3. Solidarność jako ruch społeczny
Niestety, niewiele z tego zostało. AK zastąpili żołnierze wyklęci i promowanie organizacji nacjonalistycznych. Nauki JP II nie były zanadto słuchane ani rozumiane, więc straciły na znaczeniu. Filar Solidarności miał cementować społeczeństwo, ale obecnie podważa się nawet osobę Lecha Wałęsy - jej założyciela i znaczenie Okrągłego Stołu.
Po ciekawym wykładzie był czas na zadawanie pytań, na które starał się odpowiadać Pan Profesor. Należy dodać, że wykład był wolontaryjny, za co jesteśmy bardzo wdzięczni.
Anna Płachta