Tak nazwała swoje wystąpienie dla nas Pani Katarzyna Ławrynowicz-Łazarska w nawiązaniu do serialu o tym tytule. Odbyła podróż na daleką Alaskę i postanowiła podzielić się ze słuchaczami swoimi refleksjami, spostrzeżeniami i licznymi ciekawostkami.

  Alaska jest największym stanem USA z ponad połową wszystkich lodowców świata, trzema mln jezior, kilkoma tysiącami rzek. Ze 100 tys. lodowców największy ma powierzchnię woj. opolskiego. Topnieją niestety zbyt szybko /w ciągu 20 ostatnich lat skróciły się o 40 km/. Jest tu 17 najwyższych szczytów Ameryki Północnej z najwyższym Denali /Mount McKinley 6190 m n.p.m./ i tylko 4000 km dróg. Prywatny transport lotniczy jest więc dość powszechny. Na tym ogromnym terenie /1mln 723 tys. km2 /żyje zaledwie ok.740 tys. mieszkańców większość z nich w największym mieście stanu – Anchorage. Stolicą jest jednak Juneau/20 tys. mieszkańców/. Klimat się zmienia, i dziś jest to max -40 stopni C. Zima trwa pół roku, a słońce nie pojawia się przez 3 miesiące, natomiast  białe noce trwają od maja do lipca. Oglądać też można zjawiskowe zorze polarne.

  Jest to jeden wielki park, ale główny to Park Narodowy Denali. Nazwa Alaska oznacza w wolnym tłumaczeniu wielką przestrzeń, świat. Turyści jeżdżą specjalnymi autobusami z przewodnikiem/dla bezpieczeństwa/. Po drodze chodzą bowiem lisy, niebezpieczne łosie alaskańskie, niedźwiedzie brunatne, brązowe, czarne i grizli, a na północy polarne. Żyją tu ogromne bieliki amerykańskie, ale również wieloryby, lwy morsie, foki, wydry. Roślinność to tajga i tundra.

  Rząd Stanów Zjednoczonych kupił ten półwysep w 1867roku od cara Aleksandra II za 7,2mln dol. w złocie/ok.142 mln dzisiejszych dol./ czyli zapłacono 2 centy za akr. Alaska została odkryta przez dwóch żeglarzy Vitusa Beringa i  Aleksieja Czyrikowa. Zaczęto sprowadzać osadników z Rosji,  Rozpoczęła się kolonizacja Alaski przy sprzeciwie tubylczych plemion indiańskich i eskimoskich /Juopików, Cupików, Eskimosów, Tlingit, Inuitów/ Aby zdobyć broń oferowali  Rosjanom skóry i mięso - złoto Alaski. Podejmowali walki, ale byli zbyt słabi - zginęło prawie 2/3 miejscowej ludności.

  Amerykanie, mimo że kupili Alaskę nie interesowali się nią ani jej rdzennymi mieszkańcami przez dziesięciolecia. Nie utworzono rezerwatu, ale miejscowi byli dyskryminowani, wykluczani. W 1959 roku ogłoszono ją 49. stanem USA. Rozpisano wtedy konkurs na flagę stanową, który wygrał 13 latek Benny Benson. Jest to 8 gwiazd - Wielka Niedźwiedzica i Gwiazda Polarna na niebieskim tle symbolizującym niebo oraz niezapominajkę narodowy kwiat Alaski. W 1968 roku odkryto bogate złoża ropy naftowej i gazu ziemnego.  Ważną dziedziną gospodarki jest rybołówstwo, a Alaska jest największym dostawcą halibuta, są organizowane targi, aukcje. Są na miejscu filetowane, ale nic się nie marnuje – resztki zjadają orły, mewy i inne ptaki.  

 Narodowy sport Alaski /od 1973 /to psie zaprzęgi. Pani Katarzyna przytoczyła piękną historię psów - Balto i Togo /husky syberyjskie/, którzy uratowali wioskę przed epidemią błonicy. Niezbędną szczepionkę dostarczyły w wyścigu - sztafecie, a pies doczekał się pomnika w Central Parku w New Yorku. Utrzymanie psa do wyścigów kosztuje ok. 1000 dol./m-c.

 Gorączka złota na Alasce rozpoczęła się od podróży małżeństwa J.D. Charlie, które postanowiło wyruszyć w głąb interioru; nie dawali znaku życia, więc szwagier postanowił ich odszukać. Okazało się, że odnalezieni wcale nie chcieli wracać, bo odkryli rzekę Klondike ze złotem. Chcieli to ukryć, ale odwieźli je do portu Seattle gdzie skupowano złoto. Szybko się okazało, że liczba ludności wzrosła z 400 do 40000.  Na szlaku bywało więc dość ‘ciasno’ 

  Ludzie fascynują się Alaską. Niesamowitym przykładem jest historia chłopaka, który 1992 roku kończy studia, ale postanawia, że chce żyć jak dzikus i wyrusza autostopem na Alaskę. Wyprawa zakończyła się tragicznie Christopher zmarł z zatrucia i głodu a zdarzenie opisał na podstawie dziennika zmarłego - Jon Krakauer w książce „Wszystko za życie”. Powstał też film w reżyserii Seana Penna.

  W North Pole znajdziemy też miejsce św. Mikołaja - Santa Claus House. W 1949 roku p. Miller przyjechał tu z rodziną, handlował skórami, prowadził sklepik, ale chciał urozmaicić Święta Bożego Narodzenia dzieciom. Sprowadził jakieś stroje, przebrał się za Św. Mikołaja a wkrótce postanowił, że będzie nim przez cały rok. Pisał listy do dzieci, sprowadzał różne gadżety. Pani Kasia napisała stąd list do wnuka, który wierzy, że dostał list z Alaski od prawdziwego Św. Mikołaja i już będzie się starał zawsze być grzeczny.

 Bardzo serdecznie dziękujemy za piękną prezentację, liczne zdjęcia, wielką dbałość o szczegóły, ciekawostki, o to, żeby słuchacze jak najwięcej skorzystali. A wszystko to bezinteresownie jak zawsze dla nas.

Kilka fot. z archiwum autorki wykładu:                                                                                                                      

   

 01.04.2025                                                                                                                                                            Stanisława Błaut

Dla bardziej zainteresowanych:

Czytaj więcej...

Debata o klimacie

 

W dniu 18.03.24. znany nam wykładowca UJ dr Andrzej Fiertak wprowadził naszych słuchaczy w zasady prowadzenia debaty. Mieliśmy dyskutować nt. zmian klimatycznych, które wpływają na życie na Ziemi.

Globalne ocieplenie jest to długoterminowy wzrost temperatury spowodowany głównie zwiększeniem ilości gazów cieplarnianych emitowanych przez człowieka do atmosfery. Jest to główny składnik zmian klimatycznych, na które składają się:

1. wzrost średniej temperatury na lądzie i w oceanach – od 1850r. o 1,2^oC

2. gazy cieplarniane: dwutlenek węgla, metan i podtlenek azotu

3. trend jest długoterminowy: od ponad 100 lat porównuje się wyniki stacji meteorologicznych na świecie oraz pomiary rdzenia lodowca

4. skutki systemowe – topnienie lodowców, ekstremalne susze, powodzie i huragany

Organizacje naukowe na całym świecie są zgodne, że globalne ocieplenie zagraża w dalszej perspektywie mieszkańcom Ziemi.

Zasady prowadzenia debaty:

• zbadaj temat

• określ cel: wymiana opinii, poszukiwanie rozwiązań, cel edukacyjny

• szacunek dla przedmówców

  - słuchaj aktywnie

  - unikaj personalnych ataków

  - bądź otwarty na różne perspektywy

• jasność i precyzja wypowiedzi

• kultura dyskusji

• logika i argumentacja

  - używaj faktów

  - unikaj błędów logicznych

  - bądź gotowy zmienić zdanie

• zarządzanie czasem: ustalenie limitów i zasad

• moderacja – jeśli jest potrzebna (wybór moderatora)

• podsumowanie i wnioski: wskazanie obszarów zgody i sporu

Należy unikać błędów logicznych. Są to m.in. atak osobisty, odwołania do autorytetu, kłamliwej analogii, błędnego koła, fałszywego kompromisu, odwołania do tradycji lub natury i inne.

Debata

Wypow. 1: mało zależy od Europy, gdy mocarstwa się z tym nie liczą

wypow. 2: wpływać na mocarstwa, aby działały na rzecz ochrony środowiska

wypow. 3: zmiany klimatyczne postępują i skutkiem ich będą migracje (już się zaczęły)

wypow. 4: W USA wielka wycinka lasów powoduje kataklizmy, podobnie jest z wycinką lasów deszczowych.

Zielony Ład zatwierdzony przez kraje UE i wprowadzany od 2020r. ma doprowadzić do 2050r. do neutralności ekologicznej Europy. Jest to proces długoterminowy, ale konieczny.

A. Fiertak: Naturalne emisje gazów cieplarnianych (ok. 800 mld t) były pochłaniane przez oceany i roślinność Ziemi, ale człowiek dołożył 40 mld t i to już przekracza możliwości przyrody. Oznakami ogrzewającego się Świata jest topnienie lodowców, podnoszenie poziomu mórz, co doprowadzi w przyszłości do zatopienia niektórych lądów, malejąca pokrywa śniegowa, wzrost temperatury powietrza i wód oceanów.

Wzrost temperatury odbywa się zgodnie z modelami naukowymi i będzie postępować, jeśli nie zmieni się podejście wielkich mocarstw do ochrony środowiska.

Wypow. 5: ile możemy jako ludzie wytrzymać wzrostu temperatury

A. Fiertak: to obecnie jest trudne do ustalenia

Udział w nadmiarowych ilościach gazów cieplarnianych mają następujące kraje i wspólnoty: Chiny - 30%, USA – 15%, UE – 7,9%. Należy dodać, że w ostatnich 4 latach Chiny wykonały zwrot w kierunku energii wiatrowej (największy), słonecznej i atomowej, przy dużym spadku udziału paliw kopalnych.

Jeśli chodzi o Polskę, to w udziale OZE jest na szarym końcu w UE. Jest to wynik wieloletnich zaniedbań rządów, które pieniądze z opłat za emisję CO² zużywały na inne cele. Polska emisja CO² wynosi 320 mln t rocznie, lasy pochłaniają 25 mln t. Jest pomysł, aby magazynować ten gaz pod ziemią w wyrobiskach kopalń^..

Wypow. 6: na wzrost ilości gazów cieplarnianych wpływa znacząco powiększanie się liczby ludności na Ziemi, wzrost ilości samochodów, mieszkań do ogrzewania, urządzeń energochłonnych.

Temu procesowi nie można zapobiec, trzeba pracować nad nowymi technologiami.

W wypadku rozwinięcia się wojny zmniejszy się emisja gazów, choć brzmi to dramatycznie.

Jaka przyszłość – wnioski

• zwiększyć źródła odnawialnej energii

• każdy człowiek może ograniczyć zużycie energii, żywności (nie marnować), odzieży, urządzeń domowych

• pozyskiwać energię z fotowoltaiki i pomp ciepła dobrej jakości i dostosowanych do powierzchni domów

Temat debaty nie był optymistyczny, ale na pewno dał do myślenia jej uczestnikom.

Dziękujemy p. dr.Andrzejowi Fiertakowi za przybliżenie tematu i podejście do debaty.

 

                                                                                                                            Anna Płachta

W dniu 11.03.2025 roku uczestniczyliśmy w bardzo ciekawym i pomocnym

wykładzie

„PODOLOGIA I ZAPOBIEGANIE STOPIE CUKRZYCOWEJ ''
Zdrowe stopy w każdym wieku. Podstawy pedicure podologicznego dla seniorów.

 

Temat ten przybliżyły nam Panie Podolog Agnieszka Gawor i Anna Wodzińska.

 

Kim jest podolog i czym się zajmuje ?

PODOLOG - to specjalista zajmujący się diagnostyką, profilaktyką i pielęgnacją stóp.

Nie jest to lekarz, ale często podolog współpracuje z lekarzami - dermatologiem,

diabetologiem, ortopedą czy chirurgiem,

Podolog współpracując z poszczególnymi lekarzami jest w stanie poradzić z trudnymi

przypadkami schorzeń stóp – takie jak ciężkie rany u osób z cukrzycą czy miażdżyca.

Dbanie o stopy jest bardzo ważne – szczególnie u seniorów.

Panie przedstawiły nam jak można sobie pomóc w poszczególnych problemach

związanych ze stopami oraz technice bezpiecznej pielęgnacji stóp w domu.

 

BUDOWA STOPY:

W obrębie stopy znajdują się :

26 kości / co stanowi 13 procent ogółu kości /

33 stawy

107 więzadeł

20 przyczepów mięśniowych

W budowie stopy wyróżniamy dwa łuki : podłużny i poprzeczny.

Ich prawidłowe sklepienie zapewnia właściwą mechanikę chodu.

Prawidłowy chód i obciążenie stopy zapewniają trzy punkty podparcia ;

pod pierwszą i piąta głową śródstopia oraz kości piętowej.

Zaburzenia łuków i punktów podparcia skutkują złym obciążeniem stóp, co może

prowadzić do problemów podologicznych, a także do bólów zwyrodnień czy kontuzji

w wyższych partiach.

 

SKÓRA STÓP:

• jest 3-4 razy grubsza niż na innych częściach ciała / ma ok. 4 mm /.

• Składa się z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.

• Naskórek jest bardzo ważną częścią skóry stóp.

• Ma 0,75 – 1, 2 mm, stale zachodzą w nim procesy tworzenia i przebudowy.

 

SKÓRA STÓP:

• Skóra właściwa charakteryzuje się obecnością fibroblastów, włókien kolagenowych

  i elastycznych .

• Skóra podeszwy stóp nie posiada gruczołów łojowych ani mieszków włosowych.

• Najgłębszą warstwę stanowi tkanka podskórna, która jest zbudowana

  z tkanki łącznej i tłuszczowej. Chroni głębsze warstwy skóry przed

  zgnieceniem i utratą ciepła.

 

PAZNOKCIE:

• Ich główną funkcją jest ochrona opuszki palca przed uszkodzeniem.

• Często służą do celów diagnostycznych w przypadku różnych chorób

• Płytka paznokcia wyrasta z macierzy, która znajduje się ok. 3- 6 mm

  pod wałem paznokciowym. Poprzez podziały komórkowe w macierzy

  tworzy się płytka paznokciowa.

• Uszkodzenie macierzy grozi trwałą deformacją lub zahamowaniem

  wzrostu paznokcia.

 

FUNKCJE STOPY:

• Podpora i stabilizacja

• Amortyzacja

• Napęd i lokomacja

• Dopasowanie do podłoża

SPECYFIKA STÓP OSÓB STARSZYCH:

Skóra jest cieńsza i bardziej sucha, zmniejsza się wydzielanie potu.

Zmiany w strukturze paznokcia – są grubsze, twardsze ale bardziej

łamliwe

Problemy z krążeniem – zmniejszony przepływ krwi może prowadzić

do obrzęków, uczucia zimnych stóp, a także spowolnienie gojenie ran.

Sztywność stawów i zmniejszona mobilność – zmiany zwyrodnieniowe

mogą zmniejszać ruchomość w stopie / zwiększa ryzyko upadków /.

Większa podatność na infekcje – osłabiona odporność i problemy z krążeniem

mogą zwiększyć częstość występowania grzybicy czy brodawek wirusowych.

 

NAJCZĘSTSZE PROBLEMY, Z KTÓRYMI

ZWRACAMY SIĘ DOGABINETU PODOLOGICZNEGO

powstają w wyniku, miejscowego, nadmiernego nacisku lub tarcia np. źle dopasowane obuwie.

Skóra staje się zgrubiała, bolesna, a czasem pęka, prowadząc do stanów zapalnych.

W gabinetach podologicznych odciski usuwa się za pomocą skalpela i dłuta.

 

PROFILAKTYKA

Wygodne, szerokie obuwie.

Wkładki korygujące chód .

Stosowanie kremów / BEZ MOCZNIKA /.

NIE STOSOWANIE APTECZNYCH PREPARATÓW NA ODCISKI.

Nie stosowanie pumeksu czy tarek.

Regularne wizyty u podologa

 

PĘKAJĄCE PIĘTY

Często wynikające z przesuszonej skóry.

Może powodować zbyt mocne ścieranie naskórka , chodzenie '' od pięty ''.

Mogą dawać dolegliwości bólowe i stanowić wrota dla zakażenia.

 

PROFILAKTYKA

Odpowiednie obuwie / miękka wkładka /.

Nawilżanie i natłuszczanie stóp.

Unikanie ścierania.

Unikanie kąpieli z sodą oczyszczoną.

Unikanie tarek i pumeksów i mocznika w wysokim stężeniu.

 

GRZYBICE PAZNOKCI I SKÓRY

U seniorów często występuje osłabiona odporność i gorsze krążenie co sprzyja

infekcjom grzybicznym.

Paznokcie stają się pogrubione i odbarwione, kruche, a skóra swędząca i łuszcząca.

Ważne jest, żeby pamiętać, że grzybica, która utrzymuje się na paznokciach dłużej

niż pół roku rozprzestrzenia się na resztę organizmu, dlatego warto wdrożyć

antybiotykoterapie.

W gabinecie potologicznym można wykonać badanie mykologiczne, oczyścić

zmienione chorobowo paznokcie za pomocą specjalnych frezów.

 

PROFILAKTYKA

Codziennie oczyszczanie i osuszanie stóp i przestrzeni międzypalcowych.

Noszenie skarpetek z naturalnych materiałów.

W miejscach takich jak basen, sauna czy hotel noszenie klapków i stosowanie

preparatów antyseptycznych.

W przypadku istniejącego problemu należy zgłosić się do podologa.

 

WRASTAJĄCE PAZNOKCIE

Najczęściej dotyczy to palca powodującego ból, zaczerwienienie i stan zapalny.

Może doprowadzić do infekcji, a w skrajnych przypadkach do powstawania ropni.

W gabinecie podologicznym podstawą działania jest usunięcie elementu drażniącego.

Działanie antyseptyczne / spreje, kremy /.

Ważne jest znalezienie przyczyny problemu, aby problem nie powracał.

 

PROFILAKTYKA

Odpowiednie skracanie paznokci,

Odpowiedni dobór obuwia i skarpet.

W razie konieczności wkładki ortopedyczne, odciążenie klamry tamponada paznokcia

czy też tejpowanie.

W przypadku dużego przerostu wałów okołopaznokciowych może być konieczna

chirurgiczna plastyka wałów.

 

PALUCH KOŚLAWY

Deformacja stopy, w której paluch odchyla się w stronę pozostałych palców.

Powoduje ból, trudności w chodzeniu i problemy z doborem obuwia.

W gabinecie podologicznym, jeśli ruchomość stawu na to pozwala zaleca się

codzienne ćwiczenia bądź stosowanie np. kliny między palcowe.

W ostateczności interwencja chirurgiczna.

 

PROFILAKTYKA

Wybór odpowiedniego obuwia.

Codzienne ćwiczenia

Wkładki ortopedyczne.

Utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

Stosowanie diety bogatej w kolagen, wapń, wit. D, która wspomaga zdrowie stawów

i więzadeł.

 

PALCE MŁOTKOWATE I SZPONOWATE

Występują w wyniku osłabienia mięśni i wiązadeł stóp.

Mogą prowadzić do bolesnych odcisków i trudności w chodzeniu,

 

 

PROFILAKTYKA

Profilaktyka jest taka sama jak w przypadku paluchów koślawych.

 

STOPA CUKRZYCOWA

Występuje u osób z cukrzycą w wyniku zaburzonego krążenia i neuropatii,

Może prowadzić do trudno gojących się ran, owrzodzeń a nawet amputacji.

Wywołuje zwyrodnienia w obrębie skóry stóp i paznokci, a także mięśni stawów

i kości co może uniemożliwić zdrowe chodzenie.

Osoba z cukrzycą nie może rezygnować z aktywności fizycznej, diety o niskim IG

oraz picia dużej ilości wody.

Obowiązkowe codzienne samobadanie stóp.

 

JAK DBAĆ O STOPY NA CODZIEŃ PRAKTYCZNE PORADY

higiena : mycie stóp dokładnie, ale delikatnie.

Myj stopy codziennie w letniej wodzie / nie gorącej, aby nie podrażnić skóry /.

Używaj delikatnych mydeł o neutralnym pH – unikaj silnych detergentów.

Dokładnie spłucz mydło, aby nie pozostawało na skórze i nie powodowało

przesuszenia.

Po umyciu dokładnie osusz stopy, zwłaszcza między palcami – wilgoć

sprzyja grzybicy.

Pielęgnacja paznokci : obcinaj prosto, nie za krótko, aby uniknąć wrastania.

Używaj pilnika do wygładzania krawędzi paznokcia.

Jeśli paznokcie są za grube i trudne do obcinania, warto skorzystać z pomocy

podologa.

Nie obcinaj skórek – lepiej delikatnie je odsuwać, aby uniknąć infekcji.

 

SENIORZY, DIABETYCY I OSOBY Z PROBLEMAMI KRĄŻENIOWYMI

powinni odwiedzać podologa minimum raz na 2 -3 miesiące.

 

Każdy z uczestników wykładu otrzymał karteczkę z propozycją ćwiczeń,

z doborem odpowiedniego obuwia profilaktyczno – zdrowotnego dla stopy

cukrzycowej i innych dolegliwości ortopedycznych oraz z doborem odpowiednich

kremów, dezodorantów, polecanych produktów do pielęgnacji stóp.

Wykład był bardzo ciekawy, pouczający i ukierunkował nas jak zadbać o stopy,

o zdrowie, bo zdrowie jest najważniejsze.

 

Bardzo dziękujemy za podzielenie się wiedzą z nami Paniom Agnieszce Gawor

i Annie Wodzińskiej.

 

Cenne wiadomości spisała Maria Wątorek.

Nasze „pączkowe” spotkanie.

25 lutego spędziliśmy fantastyczny wieczór z Zespołem Old Boys Quintet. Muzycy w składzie: Małgorzata Bajur – piano i vocal, Stanisław Kaciczak – gitara, Franciszek Daniel – gitara, Józef Pluskota – bas i Marek Wilgocki – perkusja w cudowny sposób przenieśli nas w czasy naszej młodości piosenkami i utworami z lat 60, 70, 80 i 90, złotych lat rock’n rolla. Wróciły wspomnienia szkolnych zabaw i prywatek, pierwszych miłości i przyjaźni.

Bawiliśmy się cudownie. Większość ruszyła do tańca, niezależnie czy z partnerem, czy bez. Radość była wielka i uśmiechy nie schodziły nam z twarzy.

W przerwach zajadaliśmy się pączkami i chrustem, czego obyczaj nakazuje w „tłustoczwartkowy” tydzień.

Kolejny raz okazało się, co zawsze podkreślam, jak świetnym jesteśmy zespołem, jak nam ze sobą dobrze, jak fantastycznie potrafimy się razem bawić i spędzać ze sobą czas. Wszyscy zgodnie stwierdziliśmy, że jeszcze nieraz zaprosimy do nas zespół oldbojów.

Należy podkreślić, że zespół zagrał dla nas gratis.

Dziękujemy naszej Pani Prezes za nawiązanie kontaktu z zespołem i zaproszenie do nas muzyków. Podziękowania należą się niezastąpionym Jasi Lichoń i Tereni Michałowskiej za przygotowanie sali i zapewnienie poczęstunku.

                                                Ewa Kozłowska

„Maniok –podstawowa żywność dla miliarda ludzi w subtropikach”

     18 lutego 2025r. studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Dobczycach wysłuchali ciekawego wykładu na temat manioku. Wykład wygłosiła prof. dr hab. Maria Wędzony, która w sferze swoich zainteresowań naukowych ma m.in. cytofizjologię, cytogenetykę a przede wszystkim embriologię roślin. Pani Profesor jest również członkinią naszego uniwersytetu.

Dlaczego maniok?

     Otóż okazuje się, że maniok (łac. nazwa Manihot esculenta) to niezwykle ważna roślina uprawna, która żywi blisko miliard ludzi! Czy wyobrażacie sobie nasze życie bez ziemniaków, bez zbóż? Raczej nie. A właśnie maniok jest takim „ziemniakiem” ludności z rejonu subtropików. Zarówno jego małe wymagania co do gleby jak i wilgotności oraz łatwy sposób uprawy sprawiają, że areał pól maniokowych stale się powiększa. Nie znaczy to jednak, że można uprawiać go wszędzie. Niezwykle długi cykl wzrostu manioku (1,5 roku) sprawia, że uprawa ogranicza się do strefy równikowej i podrównikowej. My, w klimacie umiarkowanym z wyraźnym rozgraniczeniem na cztery pory roku, musimy pozostać przy ziemniakach, a manioku wypatrywać co najwyżej w sklepie.

     Może to i dobrze, bo maniok na świeżo to roślina trująca. Zewnętrzna powłoka korzeni zawiera cyjanek potasu. Na szczęście po trzech dobach cyjanek ulega rozkładowi i już bezpiecznie można spożywać korzenie. A wykorzystywane są nie tylko korzenie zawierające duże ilości skrobi, ale również liście (szpinak tropików) – te głównie jako pasza dla zwierząt.

     Maniok, zwany z angielskiego kasawą, pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie w stanie dzikim rośnie w dżungli. W XVI wieku został przewieziony do Afryki, gdzie bardzo się rozprzestrzenił. Później trafił również do krajów azjatyckich (Tajlandia, Indonezja), w których stopniowo wypiera ryż, gdyż z racji zmian klimatycznych wysychają pola ryżowe. Na popularność manioku ma również wpływ łatwość jego uprawy. Po żniwach, na koniec pory deszczowej, soczyste pędy manioku tnie się na sadzonki długości ok. 30 cm i wkłada bezpośrednio do ziemi. I ma rosnąć! Co najwyżej można później takie rośliny obsypać ziemią, bo podobnie jak nasz ziemniak, maniok to roślina okopowa.

     Z racji tego, że maniok jest podstawowym źródłem energii dla blisko miliarda ludzi na ziemi, prowadzi się obecnie szereg badań i doświadczeń nad uprawą tej rośliny. W finansowanie tych badań włączyli się m.in. Melinda i Bill Gates. A nasza prelegentka Pani prof. Maria Wędzony uczestniczyła bezpośrednio w badaniach i konferencjach poświęconych maniokowi. Badaniom tym przyświecają szczytne cele:

- zwiększenie odporności manioku na choroby i pasożyty,

- podniesienie zawartości skrobi i beta-karotenu (prowitaminy witaminy A) w korzeniach manioku,

- zwiększenie odporności rośliny na niekorzystne warunki środowiskowe.

     I na koniec ciekawostka. To Henryk Sienkiewicz w swojej powieści „ W pustyni i w puszczy” jako pierwszy użył polskiej nazwy –maniok. To właśnie maniok tarła Mea dla osłabionej chorobą Nel.

Dzięki wykładowi poznaliśmy niezwykle ciekawą i ważną, a dla nas dość egzotyczną roślinę – maniok.

Dziękujemy Pani Profesor.

                                                                                                   Barbara Simon