>Przewrót majowy i jego skutki <

W dniu 9 października rozpoczęliśmy kolejny, szósty rok działalności UTW w Dobczycach.

Wykład inauguracyjny wygłosił

prof. dr hab. Uniwersytetu Warszawskiego Wiesław Władyka.

Wykładowca jest także znanym dziennikarzem i publicystą.

Nawiązując do 100 rocznicy odzyskania niepodległości, Profesor

przedstawił pokrótce historię okresu międzywojennego ze szczególnym uwzględnieniem

 przewrotu majowego w 1926 roku dokonanego przez Józefa Piłsudskiego.

.

  W pierwszych kilku latach po I wojnie światowej, w Polsce jak i w innych krajach europejskich zapanowały systemy demokratyczne. Konstytucja marcowa 1921 roku miała demokratyczny charakter. Znacząco ograniczała władzę prezydenta (Naczelnika państwa). Decydującą rolę odgrywał Sejm. Józef Piłsudski nie chciał się z tym pogodzić. Większość swojego życia spędził na czynnej lub biernej walce: był zesłańcem, żołnierzem, rewolucjonistą, ale nie był demokratą. Wyjazd do Sulejówka był protestem przeciwko ograniczaniu jego władzy.

      Lata 1918-1926 są oceniane przez historyków pozytywnie. Rzeczpospolita była na nowo scalana, władze próbowały nadrabiać zapóźnienia gospodarcze i cywilizacyjne.

     Zamach stanu w maju 1926 roku ponownie dał Piłsudskiemu pełnię władzy. Chociaż sejm zatwierdził go i wybrał Piłsudskiego na prezydenta, on nie przyjął funkcji tylko przekazał ją Ignacemu Mościckiemu. W tamtym czasie nastąpiło łamanie demokracji i rozprawa z opozycją. Procesy brzeskie i uwięzienie wielu znaczących polityków, w tym 3-krotnego premiera rządu Wincentego Witosa mogą świadczyć o zaprowadzaniu rządów autorytarnych. Ocena przewrotu majowego nie jest jednoznaczna. Jednak polityka sanacji była antydemokratyczna. Wyrażała się osłabieniem parlamentu, zwalczaniem opozycji a także cenzurą prasy.

      Po śmierci Józefa Piłsudskiego nastąpiła destabilizacja władzy. Do głosu dochodziły siły autorytarne, podobnie jak i w całej Europie. Zbliżała się II wojna światowa.

     Ocena władz II Rzeczypospolitej w PRL była negatywna. Po 1989 roku powstała III RP, którą wiele osób uważa za kontynuatorkę polityki przedwojennej. Nie można tego jednoznacznie stwierdzić. Są inne czasy i z pewnością wyższy poziom wykształcenia i świadomości społecznej. Bez zrozumienia faktów z okresu międzywojennego nie można oceniać obecnej RP. Należy też wyciągnąć wnioski z działań ówczesnej władzy, aby nie popełniać podobnych błędów.

      Historia jest nauczycielką życia ? warto być jej pilnym uczniem. 

Fot.Karolina Machnicka

                                                                                                                                                                                                       Anna Płachta

       W dniu 22.06.2018. w pomieszczeniach Biblioteki Publicznej w Dobczycach odbyło się zakończenie i podsumowanie projektu sfinansowanego przez Starostwo Powiatowe w Myślenicach pt.

                            ?Aktywni seniorzy na szlakach turystycznych powiatu myślenickiego?.

       Projekt był realizowany w okresie 24.04. - 23.06.2018r. przez SUTW w Dobczycach i skierowany był do słuchaczy UTW oraz do innych mieszkańców gminy Dobczyce, jak również gmin ościennych. Celami projektu były: aktywizacja ruchowa i intelektualna uczestników, pokazanie walorów przyrodniczych i kulturowych powiatu myślenickiego a także rozwijanie umiejętności tworzenia trwałych pamiątek w postaci zdjęć, pocztówek i prac literackich. W projekcie wzięło udział blisko 70  uczestników z gminy Dobczyce, Raciechowice i Siepraw.

     Projekt rozpoczął wykład mgr Haliny Dragosz  pt. ?Profilaktyka prozdrowotna w zakresie propagowania aktywności ruchowej połączony z nauką marszu z kijkami nordic- walking?. Następnie odbyły się 2 wycieczki. Pierwsza z nich obejmowała wyjazd na górę Chełm, spacer wierzchołkiem i wejście na wieżę widokową, skąd mogliśmy podziwiać Myślenice i ich okolice. Następnie zjechaliśmy do Myślenic, gdzie przewodnik opowiedział nam historię miasta i jego zabytkowych budowli a także dramatyczne losy mieszkańców. Chodząc uliczkami tego miasteczka mieliśmy okazję dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy, które dla wielu z nas były zaskoczeniem.

     Druga wycieczka wymagała więcej energii, gdyż polegała na wspinaczce na górę Lubomir, która zajęła nam ok. godziny. Celem jej był zwiedzanie Obserwatorium Astronomicznego im. T. Banachiewicza oraz wysłuchanie wykładu na temat historii tego miejsca. Dodatkową atrakcją była obserwacja Słońca przez lunetę. Po krótkim spacerze wierzchołkiem góry i obejrzeniem okolicy wróciliśmy do autokaru, po drodze posilając się obiadem w karczmie.

      Z tych dwóch wycieczek powstało wiele zdjęć zrobionych przez uczestników, które podczas warsztatów komputerowych posłużyły do wykonania pamiątkowych pocztówek.

      Obserwacje, wrażenia i opisy przeżyć zostały przetworzone na teksty reportażowe, które zostały zawarte w broszurze dokumentującej wycieczki. Mogły one powstać dzięki warsztatom dziennikarskim przeprowadzonym przez wykładowcę Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji UJ ? mgr Rafała Wietoszko.

      Oprócz namacalnych efektów projektu w postaci pocztówek i broszury jest wiele rezultatów nie podlegających mierzeniu, a przecież niemniej ważnych, takich jak: pozytywne przeżycia uczestników, poznanie miejsc, w których część z nich nie była dotychczas, radość z możliwości spełniania marzeń własnych, jak również działania na rzecz innych a także integracja osób w niezwykłych okolicznościach i sceneriach.

      Na podstawie wypowiedzi uczestników projektu i pokazanych na podsumowaniu jego efektów możemy uznać, ze był on udany i sprawnie przeprowadzony. Wzbogacił doświadczenia zarówno osób biorących w nim udział, jak i jego organizatorów.

                                                                                                                                                                                  Anna Płachta

       Oglądamy  z zaciekawieniem pocztówki wykonane podczas warsztatów.                   Grupa słuchaczy przygotowująca wystawę zdjęć.

Mieliśmy wiele zdjęć, wybrane zostały te, które najbardziej ilustrowały piękne i ciekawe zakątki powiatu myślenickiego. Podzieliliśmy je na grupy:  >  Wyciągiem na górę Chełm> W drodze na Lubomir > Z przewodnikiem w Myślenicach.

Publikacja z naszymi tekstami potwierdza tezę, że blisko też jest pięknie...

 :

      5 czerwca odbyło się kolejne Zebranie Ogólne Sprawozdawcze. Licznie zgromadzeni członkowie powierzyli w głosowaniu jawnym prowadzenie  zebrania Włodzimierzowi Żuławińskiemu, który przedstawił podany 2 tygodnie wcześniej porządek obrad. Protokołowała Maria Płachta.  Wybrano komisję skrutacyjno- wnioskową w składzie: Stanisława Błaszak, Barbara Niewitała, Stanisław Piwowarczyk. Przewodnicząca Komisji S. Błaszak odczytała protokół stwierdzający ważność Zebrania do podejmowania uchwał.  Przedstawione zostało zebranym sprawozdanie roczne Zarządu oraz sprawozdanie roczne Komisji Rewizyjnej za rok 2017. Podjęto i przegłosowano uchwały, w tym o udzieleniu absolutorium Zarządowi. 

                                                            Maria Płachta i Włodzimierz Żuławiński przy pracy. 

    W przygotowanej prezentacji prezes Stanisława Błaut ujęła najważniejsze dokonania Stowarzyszenia  w ciągu pięciu lat działalności stwierdzając m. in.:

    Kończymy 5-ty rok akademicki na dobczyckim UTW. Jest to jakiś niewielki jubileusz. Większość  uczelni żegna się po takim okresie kształcenia ze swoimi studentami. My mamy w statucie zapis o propagowaniu idei kształcenia przez całe życie, więc będziemy kontynuować te  zajęcia, które wybiorą słuchacze

 Dotychczas odbyło się 69 wykładów, w których uczestniczyło średnio 25-40 słuchaczy.  

 Dbaliśmy,  aby były to spotkania z ciekawymi, kompetentnymi  ludźmi, pasjonatami w swoich dziedzinach. Przypomnę tylko wykłady inauguracyjne:

     F prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej -?Z miłości do nauki-historia    uniwersytetów od Adama i Ewy?

    F 1.10. 2014- red. Leszek Mazan -?Nasza polska Małopolska?

    F 13.10. 2015-prof. drab. Krzysztof Stopka dyr. Muzeum UJ -?Kultura Ormian w dawnej Polsce?

    F11.10.2016- mec. Wiesława Borczyk- prezes Ogólnopolskiej Federacji UTW ?Rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce?

    F 10.10.2017-prof. dr hab. Kazimierz Wiech UR ??Ochrona bioróżnorodności owadów-piękna idea, smutna rzeczywistość?

Do grona wykładowców dołączają także nasi słuchacze, ostatnio były to  kol. kol. Stanisława Błaszak i Alicja Machnicka.

     Na zajęciach fakultatywnych mieliśmy możliwość rozwijania aktywności intelektualnej przez kontynuację lektoratów językowych, zajęć z obsługi komputera oraz uczestniczenie w zajęciach ruchowych i tanecznych pod kierunkiem doświadczonych nauczycieli: mgr Beaty  Strumidło-Wszołek,  mgr Elżbiety Klimek-Piwowarczyk, mgr Jana Golc, mgr Haliny Dragosz i  mgr Kamili Wcisło.

 Corocznie organizowane były wyjazdy do teatru, kina,  oraz na wycieczki.

    W ciągu 5 lat przewinęło się przez nasz uniwersytet w różnych latach blisko 140 seniorów. Część odchodziło z różnych przyczyn, inni dołączali. Dziś jest 54 słuchaczy. Wielu z nich jest z nami od początku, otrzymają więc pamiątkowy Dyplom Ukończenia UTW.

     Wcielamy w życie idee, które legły u podstaw powołania uniwersytetu a dotyczą ustawicznego kształcenia, dbania o zdrowie, o integrację pokoleniową, bezpieczeństwo seniora, aktywności intelektualnej i fizycznej

     Podejmujemy działania na rzecz promocji miasta- podczas wyjazdów, przy okazji przyjazdów zaproszonych gości. Uczestniczymy w imprezach lokalnych- jesteśmy rówieśnikami ?Wypasu?, gdzie prezentujemy na stoisku swoją działalność oraz Festiwalu Możliwości w budynku ?Chirany?. Współpracujemy ze Szkołami Podstawowymi w Dobczycach), ze Szkołą Muzyczną, MGOKiS, Miejską Biblioteką Publiczną,  Urzędem Gminy i Miasta. Otrzymujemy znaczne dofinansowanie naszych działań, pomoc pracowników, korzystamy z pomieszczeń i sprzętu RCOS i Szkoły Podstawowej nr 2 w Dobczycach. Działalność naszego stowarzyszenia jest doceniana w społeczeństwie, w samorządzie lokalnym. My również doceniamy pomoc finansową, merytoryczną i zrozumienie naszych potrzeb.

Sprawdziły się dotychczasowe struktury organizacyjne stowarzyszenia.

Działa Rada Słuchaczy w składzie:

                     w Krystyna Drożdż

                     w Stanisława Błaszak

                     w Stanisław Krzelowski           

Pracują  opiekunowie grup fakultatywnych:                                                                     

                                                                      wJadwiga Nawrocka

                                                                      wTeresa Michałowska

                                                                      wJanina Lichoń

    Coraz chętniej słuchaczki podejmują trud pisania artykułów do naszej kroniki i opisywania różnych wydarzeń:

Ÿ Stanisława Błaszak Ÿ Stanisława BłautŸ Krystyna Drożdż ŸHalina Jamróz Ÿ Ewa Kozłowska

Ÿ Teresa Michałowska Ÿ Elżbieta NoszkiewiczŸ Anna Płachta Ÿ Maria Płachta

     Serdecznie im dziękuję, dziękuję również za pracę Komisji Rewizyjnej z jej przewodniczącą Teresą Michałowską, dziękuję skarbnikowi stowarzyszenia Teresie Szczepkowskiej, sekretarz Annie Płachcie oraz księgowej Marii Grzegorzak, która pilnuje wydatków i dba o prawidłowe rozliczenia dotacji i wpłat członków.

     Bardzo serdecznie podziękowaliśmy obecnemu na uroczystości dyrektorowi obiektu Panu Andrzejowi Topie za wieloletnią życzliwą współpracę, osobiste zaangażowanie i pomoc przy organizacji codziennych zajęć specjalnym, pamiątkowym dyplomem. Towarzyszyła nam w tym ważnym dla nas dniu Pani Elżbieta Klimek-Piwowarczyk- nauczycielka informatyki, która zadowoleniem przyglądała się jak poradziliśmy sobie z przygotowaniem prezentacji

      W bieżącym roku akademickim odbyło się 14 wykładów w tym 2 wyjazdowe: do Myślenic połączony ze zwiedzaniem miasta z przewodnikiem i na Lubomir do Obserwatorium Astronomicznego, gdzie wysłuchaliśmy wykładu dotyczącego astronomii i historii placówki. Jak co roku zorganizowaliśmy spotkanie noworoczne z występem uczniów Szkoły Podstawowej nr 1. Zorganizowane zostały cenione przez grupę słuchaczy 2  wyjazdy na zwiedzanie Krakowa z przewodnikiem:

- kościoły krakowskiego Kazimierza 

- zabytki architektury  przy Drodze Królewskiej.

Zapraszamy jeszcze słuchaczy do Teatru  Ludowego na spektakl ?Sarenki? w dniu 10 czerwca dofinansowany z budżetu gminy Dobczyce.

W miłej atmosferze spędziliśmy pozostały czas przy kawie, herbacie i degustacji wypieków przygotowanych przez nasze słuchaczki:

Marię Grzegorzak, Janinę Lichoń, , Annę Płachtę, Marię Wątorek i owoce Haliny Jamróz

Dziękujemy im serdecznie!

Wszystkim słuchaczom życzę wspaniałych wakacji i powrotu w zdrowiu, z nowymi siłami na jesienne zajęcia!

           Fragmenty prezentacji:                                                                                                                     Stanisława Błaut

Czytaj więcej...

    W dniu 22 maja wysłuchaliśmy wykładu p. mgr Małgorzaty Piskorskiej na temat odżywiania w wieku starszym.

Weź zdrowie w swoje ręce ? to motto powinno nam towarzyszyć przez całe życie, bo w każdym wieku mamy wpływ na nasze zdrowie i można też powiedzieć, że jesteśmy tym, co jemy.

      Zdrowie to nie tylko brak choroby, ale całkowity dobrostan fizyczny i psychiczny. Żywność może być lekarstwem, co odkrył już w starożytności Hipokrates.

Co wpływa na nasze zdrowie?

W/g Lalonda ? uczonego kanadyjskiego:

                          1974 r.                                       obecnie

styl życia  -                   50%                                 do 70 %

genetyka     -                 21 %                               5 ? 10 %

środowisko ?                 10 %                              do  10 %

 opieka zdrowotna ? do 20 %                               do 10 %

     Coraz mniej jest w sprzedaży żywności prawdziwej. Wysuwane są stwierdzenia, że losy narodów zależą od sposobów odżywiania.

     Co wchodzi w skład zdrowego żywienia?

1. Żywność pochodzenia roślinnego, w niewielkim stopniu przetworzona

2. Warzywa i produkty zbożowe

Postęp cywilizacyjny w XX wieku spowodował prawie 2-krotne wydłużenie życia. Starzenie zaczyna się w wieku 40-45 lat.

    Obecnie uległa zmianie także piramida żywienia:

VI ? tłuszcze, oleje, słodycze w małych ilościach

V   - mleko, jogurt, produkty mleczne (3 porcje), mięso, ryby, rośliny strączkowe, jaja, orzechy

       (2 porcje)

IV ? warzywa (3 porcje), owoce (2 porcje)

III ? produkty zbożowe

II   - woda 

I    - ruch

    Warzyw, zwłaszcza w formie surowej warto spożywać 0,7 ? 1 kg dziennie. Co jeść poza tym?

Mięso (głównie z indyka), ryby na parze lub pieczone, polecany pstrąg i sandacz. Wskazany także śledź raz w tygodniu. Bardzo zdrowe są jaja, mięso nie codziennie, a jeśli to do 60g dziennie. Najzdrowsze są wędliny dojrzewające w niskich temperaturach, jak i mięso pieczone dłużej ale w temp. do 120 stopni.

    Bezpieczną ilością tłuszczu jest 1 łyżka dziennie: oleje tłoczone na zimno do bezpośredniego spożycia, smażyć na tłuszczu rafinowanym (jak najrzadziej). Najlepsze są kwasy Omega 9, bo zapewniają dobrą gospodarkę Omega 3 i 6. Masło na surowo jest także wskazane. Bardzo niezdrowe są tłuszcze trans, które powstają przy smażeniu w wysokiej temperaturze, a także tłuszcze roślinne utwardzalne, np. olej palmowy, składnik większości słodyczy.

    Bardzo ważna jest wit. D3, którą pozyskujemy na słońcu, a zimą powinniśmy przyjmować w postaci tabletek. Chroni ona przed depresją, zmęczeniem, smutkiem, daje chęć  życia.

Produktami niezdrowymi jest białe pieczywo, słodkie produkty, tłuszcze przetwarzane, produkty wędzone, grillowane.

Folia aluminiowa nie jest dobrym opakowaniem, lepszy papier do pieczenia.

Dieta osoby starszej powinna być zróżnicowana, dostosowana indywidualnie.

Najważniejszy jest jednak ruch, przynajmniej 30 minut aktywności dziennie.

                                                                                                                                                         Anna Płachta