Późnym popołudniem 17.11.2015 mieliśmy szczęście poznać niezwykłą osobę. Pani Katarzyna Ławrynowicz- neurologopeda z wielką pasją i znajomością tematu przeprowadziła u nas wykład dotyczący psychologicznych aspektów choroby Alzheimera. Zaczęła od krótkiego ?badania? na zapamiętywanie szczegółów opowiadania i stwierdziła, że na szczęście nikt z nas nie ma tytułowej choroby. Zdrowy człowiek bowiem nie tylko pamięta ale również przypomina sobie to, o czym zapomniał. Wspomniała również, że prezentację u nas przeprowadzi społecznie, niejako w prezencie na zbliżające się Święta.
Przybliżając objawy i leczenie wspomnianej strasznej, degradującej człowieka choroby powiedziała w skrócie, że szacuje się, iż na świecie żyje około 15-21 milionów osób z chorobą Alzheimera. W Polsce liczba ta może wynosić około 350 tysięcy. Wraz z wiekiem wzrasta występowanie choroby. Pierwsze objawy często pojawiają się koło 65 roku życia, ale mogą też wystąpić nieco wcześniej. Określa się ją jako chorobę XXI wieku i niestety chorych szybko przybywa.
Jest spowodowana odkładaniem się w mózgu dwóch rodzajów białek. Są znane jako beta-amyloid i białko tau. Pierwsze z tych białek, akumuluje się w przestrzeniach międzykomórkowych (pomiędzy neuronami), tworząc blaszki starcze. Natomiast białko tau odkłada się w neuronach. Powoduje to zaburzenie funkcjonowania neuronów w mózgu. Neurony ulegają degeneracji i wreszcie obumierają. W obrazie klinicznym uwagę zwracają przede wszystkim zaburzenia pamięci, funkcji językowych oraz orientacji przestrzenno-wzrokowej. Rozpoznania na we wczesnym etapie dokonuje psycholog, który definiuje rodzaj deficytów pamięci, zaburzeń mowy, jej artykulacji, rozumienia (afazja), apraksji ? w uproszczeniu niemożności wykonywania złonych ruchów pomimo nietkniętych funkcji ruchowych oraz agnozji czyli zaburzenia rozpoznawania przedmiotów i zjawisk .Wspomniane 3xA są ważnym etapem rozpoznania choroby na tym etapie. Należy podkreślić, że tylko w ok. 2% jest dziedziczona a przyczyny nie są do końca poznane.
Obawiamy się jej bardziej niż jakiegokolwiek innego schorzenia, ponieważ wiąże się z utratą własnego "ja". Kiedy już nas dosięgnie, to, zgodnie z dzisiejszą wiedzą medyczną, nieuchronnie i nieubłaganie będzie następowało pogorszenie. Miliardy dolarów wydane na opracowanie leku, który cofnąłby jej rozwój, nie przyniosły jak dotąd żadnego rezultatu.
Pani Katarzyna pokazała nam film z udziałem aktorów grających małżeństwo, w którym mężczyzna zachorował. Składa się z siedmiu nowel pokazujących kolejne etapy choroby wyjaśniane przez lekarza. Obraz tym bardziej wstrząsający, że już wiedzieliśmy o tym, że choroba jest nieuleczalna, można ją jedynie nieco spowolnić.
Co zatem robić? Rady jak opóźnić procesy otępienia i demencji dotyczą zmiany stylu życia. Aktywność, ?trenowanie głowy?- uczenie się nowych rzeczy, ciągły wysiłek umysłowy, ruch na świeżym powietrzu, prawidłowa dieta to najczęściej wymieniane sposoby zapobiegania chorobie. W opiece nad chorym należy natomiast pamiętać o tym, że zachowania są wynikiem choroby. Najlepiej sprawdza się łagodność, cierpliwość, mówienie krótkimi zdaniami, zachowanie stałego rozkładu codziennych czynności. Nie należy chorego izolować, zmieniać miejsca podręcznych przedmiotów. Trzeba zainteresować się jakie może mieć świadczenia oraz porozmawiać z innymi opiekunami.
Dziękujemy raz jeszcze i mamy nadzieję na dalszą współpracę, jako że p. Katarzyna jest również zapaloną podróżniczką.
Nie spodziewaliśmy się, że spotkanie z p. Markiem Kaczorem 3 listopada 2015 będzie tak ciekawe i potrwa dwie godziny zegarowe. Było o czym mówić i co pokazywać, bo prezentacja dotyczyła wyprawy do Stanów Zjednoczonych ? 7000 km samochodem i 6 lotów samolotem. Główną atrakcją był oczywiście Park Narodowy Yellowstone ze swoimi górotworami, wodospadami, tryskającymi ciepłymi wodami i słynnym Grand Canyon. Wielkie wrażenie robią pionowe ściany skalne, oczywiście pozostawione bez jakichkolwiek zabezpieczeń.
Widoki na Grand Teton ? dymiącą górę z parkiem granitowych skał przybierających różne formy - np. kamienne serce, czy zakręt rzeki Kolorado tworzący formę podkowy( zawija o 270o)zapierają dech w piersiach. Niezapomniane wrażenie pozostawiają urwiska, wodospady, potoki i krajobrazy Parku Narodowego Yosemite usytuowanego na zboczu pasma górskiego Sierra Nevada. Pan Marek pokazał nam slajdy z grającymi fontannami w Las Vegas, a w Nowym Jorku Central Park, Empire State, słynną Wall Street.
Zainteresował zebranych miejscem gdzie były wieże World Trade Center a obecnie znajdują się baseny, do których spływa woda i znajdują się nazwiska ofiar zamachu z 11 września 2001 roku ? zginęło 2973 osoby(6 Polaków).
Atrakcją dla turystów jest wyspa Alcatraz na środku zatoki San Francisco, gdzie do 1963 roku mieściło się więzienie o zaostrzonym rygorze (ucieczki nikt nie przeżył) a obecnie można posiedzieć w celi, wyjść na spacerniak, zajrzeć do kuchni. Nie remontuje się obiektu, więc gnieżdżą się ptaki, zarasta roślinnością.
Podróże są pasją p. Marka, mamy więc nadzieję, że nie jest to ostatnie spotkanie, a następne będą równie ciekawe.
Prezentacja była przeprowadzona w formie wolontariatu, dziękujemy więc serdecznie!
Poniżej kilka zdjęć autorskich z podróży, więcej w galerii pod hasłem ?Ameryka?
Na debatę z udziałem ekspertów poświęconą profilaktyce i leczeniu cukrzycy zorganizowaną wspólnie z Fundacją Łukasiewicza zaprosiliśmy Uniwersytety Trzeciego Wieku z Gdowa, Kłaja i Niepołomic.
Jako eksperci wystąpili: prof. dr hab. med. Jacek Sieradzki, internista, diabetolog, endokrynolog
dr n. med. Alicja Klich-Rączka, geriatra
dietetyczka p. Adriana Kwiatkowska.
Prowadzący debatę przedstawiciel Fundacji przygotował prezentację, w której zawarł informacje wyjściowe na temat choroby, ogólne wiadomości na temat ilości osób chorych oraz istoty cukrzycy. Podkreślił fakt, że ryzyko zachorowań wzrasta z wiekiem. Jest to choroba charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi, któremu towarzyszą zaburzenia metaboliczne ze znacznym ryzykiem uszkodzenia tkanek i narządów.
Prof. J. Sieradzki uzupełnił wiadomości, a odpowiadając na pytania z sali dodał ? nie genetyka chroni a styl życia. Wielkie znaczenie ma propagowanie aktywności fizycznej w społeczeństwie gdzie 50% to osoby zupełnie nieaktywne. Pani dr Alicja Klich - Rączka omówiła szczegółowo sposoby leczenia. Wspomniała o występującej hipoglikemii ? czyli spadku poziomu cukru poniżej normy. Pani A. Kwiatkowska powiedziała, że ruch jest czynnikiem, który obok diety najskuteczniej chroni przed wystąpieniem choroby. Organizm to nie śmietnik ? stwierdziła ? należy zatem unikać wysoko przetworzonych produktów z długim terminem ważności. Starać się przygotowywać posiłki w domu, spożywać więcej warzyw, ciemnego pieczywa, wody ? zwłaszcza po wypiciu kawy czy herbaty. Słodzić cukrem brzozowym, nie odrzucać masła jako naturalnego produktu.
Słuchacze interesowali się zwłaszcza doniesieniami medialnymi dotyczącymi nowatorskich metod leczenia cukrzycy typu 1. Nadzieje rozwiał p. prof. Jacek Sieradzki odpowiadając, że wielkim postępem są udoskonalane sposoby podawania insuliny dzieciom i młodym osobom. Wspomniane zaś ?nowinki? to badania, które niestety muszą trwać. Jeżeli chodzi o zapobieganie to obecnie uważa się, że wprowadzanie do diety dziecka obcych białek we wczesnym dzieciństwie, kiedy to układ odpornościowy dopiero dojrzewa a nieszczelna bariera jelitowa jest przepuszczalna dla obcych antygenów, stymuluje powstawanie przeciwciał krzyżowo reagujących z białkami powierzchniowymi komórek beta wysp trzustki i w ten sposób je uszkadza. Analiza badawcza wśród 657 szwedzkich(większa liczba zachorowań niż na obszarach w pobliżu równika) dzieci wykazała, że wysokie spożycie mleka krowiego do 1 roku życia stanowi czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy typu 1.
Wyposażeni w taką wiedzę, mamy świadomość wpływu na własne zdrowie przez stosowanie właściwej diety i aktywnego trybu życia.
Prezes UTW w Dobczycach serdecznie podziękowała wszystkim za udział w Debacie i wyraziła nadzieję, na dalszą współpracę z Fundacją Łukasiewicza jak również z sąsiednimi uniwersytetami.
13 października.2015 uroczystą inauguracją rozpoczęliśmy trzeci już rok akademicki naszego uniwersytetu.
Zabrzmiał Gaudeamus, dopisali znakomici goście, przybyli licznie słuchacze, wystąpiła Sekcja Wokalna MGOKiS.
Burmistrz Gminy i Miasta Dobczyce Paweł Machnicki życzył wszystkim wiele satysfakcji z udziału w ciekawych
przedsięwzięciach w nadchodzącym roku i zapewnił, że udzieli nam wszelkiej możliwej pomocy.
Poseł na Sejm RP Joanna Bobowska w swoim wystąpieniu podkreśliła wielką rolę organizacji seniorskich
w utrzymaniu aktywności intelektualnej i fizycznej osób starszych. Wspomniała również, że 1 października obradował
w Sejmie Obywatelski Parlament Seniorów, a w gminach powstają Rady Seniorów jako organy doradcze przy
Radach Gmin.
Zaproszenie na wykład inauguracyjny przyjął prof. Krzysztof Stopka, historyk, znawca dziejów Ormian,
dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius. Z racji swoich zainteresowań
p. prof. wygłosił bardzo ciekawy wykład pt. "Kultura Ormian w dawnej Polsce".
Mało kto wiedział, że Ormianie mieszkali na terenie Polski co najmniej od XIV wieku.
Z czasem spolonizowali się kulturalnie, wnosząc przy tym wielki wkład do kultury polskiej.
Pamiętali jednak i pamiętają o swych korzeniach. Wśród wybitnych duchownych, uczonych i artystów
ormiańskiego pochodzenia warto wymienić m.in. abp. lwowskiego Józefa Teodorowicza, malarza Teodora Axentowicza,
wynalazcę metody destylacji ropy naftowej Ignacego Łukasiewicza, poetę religijnego Karola Bołoza Antoniewicza,
autora znanej pieśni ?Chwalcie łąki umajone?. Ormiańskie korzenie ma również wybitny kompozytor współczesny
Krzysztof Penderecki. Pan prof. przedstawił też krótki film o historii Ormian na ziemiach polskich, miejscach z nimi
związanych, pokazał dokument z uroczystości przekazania probostwa parafii katolickiej obrządku ormiańskiego
z siedzibą w kościele Św. Trójcy w Gliwicach ks. Tadeuszowi Isakowicz -Zaleskiemu.
Uroczystość naszą uświetnił występ najmłodszych uczestniczek Sekcji Wokalnej MGOKiS pod kierunkiem
p. Beaty Czajki ? Rolińskiej.
9.06.2015 odbyło się ostatnie w bieżącym roku akademickim spotkanie wtorkowe.
Podczas spotkania podsumowano całoroczną pracę, przekazano informację o przebiegu Kongresu Seniorów, rozdano dyplomy ukończenia II roku akademickiego oraz podziwiano pokaz tańca.
Prezentacja złożona z kilkunastu obrazów, które przesuwając się jak upływający czas przypomniała zebranym wydarzenia mijającego roku.
Były więc spotkania, wykłady, zajęcia fakultatywne, wyjazdy. Było również ważne I Ogólne Zebranie Sprawozdawcze podsumowujące okres od powstania Stowarzyszenia.
Ważnym wydarzeniem było Spotkanie Noworoczne zorganizowane w pięknej scenerii kopalni soli w Wieliczce przez p. Poseł na Sejm RP Elżbietę Achinger.
Za sprawą Pani Poseł odbyły się również tegoroczne II Ogólnopolskie Senioralia w dniach od 5 ? 7 czerwca 2015 w Krakowie.
W ciągu trzech dni trwania Senioraliów, seniorzy mieli możliwość uczestniczenia w licznych pokazach i wystawach.
Istotnym punktem programu była możliwość wzięcia udziału m.in. w II Małopolskim Kongresie Uniwersytetów Trzeciego Wieku
odbywającym się w teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz w Dniu Zdrowia Seniora w Pałacu Spiskim mieszczącym się w Rynku Głównym 34.
W sobotnim Kongresie uczestniczyli znakomici goście w osobach: min. W. Kosiniak Kamysz, marszałek Marek Sowa,
posłanki ? Elżbieta Achinger i Joanna Bobowska oraz Wiesława Borczyk ? szefowa Federacji UTW.
Pani W. Borczyk przypomniała 40-letnią historię UTW, bo rzecz się rozpoczynała w 1975 r. w Warszawie.
W Małopolsce założono pierwszy UTW przy Uniwersytecie Jagiellońskim w połączeniu z istniejącą wówczas oddzielnie Akademią Medyczną w 1982 roku.
Obecnie działa 51 UTW w Małopolsce. Podczas gali wręczono trzy wyróżnienia za:
najstarszy, najliczniejszy i taki UTW, w którym jest największa liczba mężczyzn.
W panelach dyskusyjnych mówcy podkreślali konieczność wprowadzenia zapisu o kształceniu ustawicznym oraz o tym,
żeby urzędnicy i rządzący pamiętali, że senior to:
obywatel
wyborca
podatnik.
Mówcy podkreślali że zwiększa się długość życia, ale niekoniecznie poprawia się jego jakość. Brakuje dostępu do rehabilitacji, sanatoriów, stomatologów w możliwych do przyjęcia przez seniorów terminach i cenach.Powstają Rady Seniorów przy gminach; działa już Krakowska Rada Seniorów Nowosądecka Rada Seniorów powołane do upominania się o coraz większą grupę obywateli.
Z ramienia naszego Uniwersytetu udział w Kongresie wzięli: Barbara Obidowicz - Molińska, Teresa Michałowska, Alicja Wąsacz, Maria Grzegorzak, Stanisława i Marcin Błaut.
W kameralnej atmosferze, przy kawie i ciastku zostały rozdane dyplomy ukończenia II roku akademickiego a następnie mogliśmy podziwiać występ pary tanecznej (rodzeństwo bliźniaków) Ogniska TKKF przy Zespole Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 3 w Krakowie. Para została zaproszona na życzenie grupy tanecznej naszego UTW którą prowadzi nauczyciel tańca mgr Jan Golc. Tancerze uświetnili pięknym występem naszą uroczystość ( przygotowano dla nich Podziękowanie) a pan trener zachęcał jak zawsze do liczniejszego udziału w zajęciach tanecznych w ciągu roku, wskazując na korzyści dla zdrowia i przyjemność płynącą z umiejętności poruszania się w rytm muzyki. Bardzo dziękujemy za całoroczne, systematyczne prowadzenie zajęć, za pasję i wielkie zaangażowanie.
Rok akademicki zakończony, ale w czerwcu jeszcze:
11 czerwca godz.15.00 uroczystość dla uczczenia 25-lecia Samorządności w Gminie Dobczyce
21 czerwca od godz.15.00 piknik rodzinny "Wypas w Dobczycach".
23 czerwca godz.17.15 wyjazd do teatru na spektakl "Szalone nożyczki".
28 czerwca spartakiada w Wieliczce
Serdecznie zapraszam i zachęcam do udziału we wspomnianych imprezach organizowanych z myślą o seniorach i życzę
dobrego wypoczynku,
ciekawych spotkań
powrotu w zdrowiu na jesienne zajęcia.
S. Błaut